Dogodilo se na današnji dan...

28. MAJ

1503. - Potpisan je 'Ugovor o večitom miru' izmedju Škotske i Engleske. Mir je trajao sledećih 10 godina.
1660. - Rodjen je engleski kralj Džordž Prvi (George I).
1742. - Prvi put je u Britaniji napravljen i pušten na korišćenje 'zatvoreni' bazen, bazen u okviru neke zgrade.
1843. - Umro je Noa Vebster (Noah Webster), američki pisac,, političar, i leksikograf, utemeljitelj Vebsterovog Veliokog Rečnika (rodjen je 1758.)
1906. - Rusku Car dao seljacima velike površine obradive zemlje na korišćenje.
1908. - Rodjen je Ian Fleming, autor serije knjiga o tajnom agentu 007, Džejmsu Bondu (James Bond). Njegove knjige su poslužile kako osnova za većinu filmova o Bondu.
1918. - Proglašena je Demokratska Republika Jermenija.
1918. - Proglašena je Azerbejdžanska Demokratska Republika. To je bila prva demokratska republika u muslimanskom svetu.
1937. - Most Golden Gejt (Gate) u San Francisku, u Kaliforniji, svečano je pustio za saobraćaj američki predsednik Frenklin Delano Ruzvelt (Franklin D. Roosevelt) u ceremoniji u Vašingtonu, pritiskom na dugme koje je dalo signal za početak saobraćaja preko mosta.
1940. - Holandija i Belgija se predale nemačkim snagama u II svetskom ratu.
1942. - Kao odmazdu za ubistvo Rajnharda Hajdriha (Reinhard Heydrich), nemci su u Čehoslovačkoj ubili 1800 civila.
1959. - Amerikanci su lansirali u svemirskom brodu dva majmuna, kao test za letove sa ljudskoom posadom.
1968. - Rodjena je Kajli Minog (Kylie Minogue), australijska pevačica i manekenka.
1971. - Sovjetski savez je lansirao svemirsku letelicu Mars 3 u pravcu planete Mars.
1987. - 19-ogodišnji pilot, iz Zapadne Nemačke, Matijas Rust (Mathias Rust) izbegao je rusku vazdušhu odbranu i sleteo privatnim malim avionom na Crveni trg u Moskvi, gde je odmah uhapšen i zadržan u Rusiji do 3. avgusta 1988. godine.
1995. - Zemljotres jačine 7.6 stepeni pogodio je ruski grad Naftagorsk i prouzrokovao smrt skoro 2,000 ljudi, 2/3 ukupne populacije
1999. - U Milanu je, u Italiji, posle 22 godine restauratorskih radova, ponovo otvoren pristup slici 'Poslednja večera' remek delu Leonarda da Vinčija.

17. jun

1239. - Rođen je engleski kralj Edvard I, najznačajniji engleskivladar iz dinastije Plantagenet. Tokom vladavine (1272-1307) učvrstio je kraljevsku vlast nad plemstvom i pripojio Vels Engleskoj.
1397. - Danska kraljica Margreta I (Margrethe) objedinila je poddansku krunu Dansku, Švedsku i Norvešku.
1579. - Engleski moreplovac i gusar Frensis Drejk (Francis Drake)proglasio je suverenitet Engleske nad Nju Albionom (Kalifornija).
1665. - Portugalci i Britanci potukli su Špance kod Montes Klarosa, što je omogućilo Portugalcima da još jednom pobedom nad Špancima kod Vilje Visiose ponovno uspostave nezavisnost Portugalije.
1682. - Rođen je švedski kralj Karlo XII (Karl). Njegova vladavina (1697-1718), tokom koje je uglavnom ratovao, označila je kraj Svedske kao evropske velesile. Poginuo je u inavaziji na Norvešku 1718.
1696. - Umro je poljski kralj Jan III Sobjeski (Sobieski), proslavljeni vojskovođa protiv Šveđana, Turaka, Tatara i Kozaka.
1703. - Rođen je engleski sveštenik i reformator Džon Vesli (John Wesley), osnivač pokreta metodista.
1719. - Umro je engleski pisac i političar Džozef Adison (Joseph Addison). Sa Ričardom Stilom (Richard Steele) osnovao je 1711. list "Spektator" u kojem je objavljivao i svoje čuvene eseje, koji predstavljaju začetak novog književnog žanra - novinskog podlistka.
1789. - Poslanici Trećeg staleža u francuskom parlamentu proglasili su Narodnu skupštinu i ukinuli kralju pravo veta.
1818. - Rođen je francuski kompozitor Šarl Guno (Charles Gounod), autor popularnih opera "Faust" i "Romeo i Julija".
1825. - Potpisan je Ženevski protokol kojim je zabranjena upotreba bojnih otrova u ratu. Protokol je potpisalo 29 zemalja.
1843. - Počela je pobuna domorodaca Maora protiv Britanaca na Novom Zelandu. Maori su poraženi 1871. posle čega su se povukli u unutrašnjost ostrva.
1848. - Austrijske trupe pod komandom generala Alfreda Vindišgreca (Windischgraetz) ugušile su ustanak Čeha u Pragu.
1867. - Engleski hirurg Džozef Lister (Joseph) upotrebio je prviput u istoriji medicine antiseptik kada je operisao svoju sestru Izabelu.
1882. - Rođen je ruski kompozitor Igor Fjodorovič Stravinski, jedan od vodećih muzičkih stvaralaca 20. veka "Žar ptica", "Petruška", "Posvećenje proleća").
1929. - Rođen je jermenski velemajstor Tigran Vartanovič Petrosjan, šahovski prvak sveta od 1963. do 1969.
1940. - Sovjetska Crvena armija okupirala je Letoniju i Estoniju iuspostavila prosovjetsku administraciju.
1944. - Island je postao nezavisna republika nakon što su njegovi stanovnici na referendumu odlučili da se odvoje od Danske.
1947. - Ustavotvorna skupština Burme donela je odluku da proglasi nezavisnu Republiku Burmu.
1950. - Dr Ričard Loler (Richard Lawler) izveo je u Čikagu prvuoperaciju presađivanja bubrega.
1953. - Sovjetske trupe ugušile su pobunu u Istočnoj Nemačkoj.
1967. - Kina je izvela probu prve hidrogenske bombe.
1971. - SAD i Japan su potpisali sporazum o vraćanju ostrva Okinave pod suverenitet Japana u 1972. godini.
1982. - Predsednik Argentine general Leopoldo Galtijeri (Galtieri) podneo je ostavku posle poraza argentinske armije u ratu sa Velikom Britanijom za Foklandska ostrva.
1988. - Oko pet hiljada radnika zemunske fabrike "Zmaj" demonstriralo je ispred zgrade Skupštine SFR Jugoslavije, nezadovoljno svojim socijalnim položajem. To je bio početak masovnih mitinga koji su nazvani "antibirokratska revolucija", a poslužili su za učvršćivanje vlasti lidera srpskih komunista Slobodana Miloševića.
1990. - Demonstranti protiv rumunske vlade vratili su se na ulice Bukurešta, nekoliko dana posle sukoba s policijom i rudarima lojalnim vladi u kojima je poginulo petoro ljudi, a nekoliko desetina ranjeno.
1991. - Parlament Južne Afrike ukinuo je poslednji zakon na kojem je od 1950. bila zasnovana politika aparthejda.
1992. - Nemci Tomas Kemtner (Thomas) i Hajnrih Stribig (Heinrich Struebig), dvojica poslednjih zapadnih talaca u rukama islamskih terorista u Libanu, vratili su se u Nemačku posle tri godine u zatočeništvu.
1993. - U glavnom gradu Somalije Mogadišu poginulo je šest, a ranjena su 43 pripadnika mirovnih snaga UN kada su pokušali da uhvate lidera somalijskih gerilaca Mohameda Faraha Aidida (Farrah).
1997. - Ministarstvo za telekomunikacije SR Jugoslavije izdalo jerešenja o zabrani većem broju privatnih i nezavisnih radio stanica. To je bila prva velika akcija vlasti protiv prava na slobodu informisanja u Jugoslaviji.
1999. - Međunarodna organizacija rada usvojila je sporazum ozabrani najgorih formi prisilnog rada dece, uključujući ropstvo i nasilnu regrutaciju.
2001. - Na parlamentarnim izborima u Bugarskoj pobedio je Nacionalni pokret bivšeg bugarskog cara Simeona II, čime je po prvi put bivša monarhija postala politički aktivna u jednoj od zemalja istočne Evrope. Simeon Saks Koburg je 24. jula izabran za premijera Bugarske.
2002. - U Batajnici, kod Beograda, otpočela je ekshumacija iobdukcija leševa za koje se veruje da su Albanci čija su tela tu dovezena nakon NATO intervencije na Kosovu 1999.
2002. - Egipatski vrhunski arheolozi su saopštili da su u blizini piramida u Gizi pronašli najstariji nedirnut sarkofag, star oko 4,500 godina.
2004. - U bombaškom napadu ispred centra za regrutaciju iračkevojske u Bagdadu poginula je najmanje 41 osoba, a oko 142 je povređeno. Napad se dogodio nakon izjave zamenika ministra odbrane SAD Pola Volfovica (Paul Njolfonjitz) da iračke snage bezbednosti nisu još spremne da obavljaju svoje dužnosti bez američke vojne podrške.

18. JUN

1155. - Papa Hadrijan IV krunisao je nemačkog kralja Fridriha I Barbarosu (Friedrich Barbarosa) za rimsko-nemačkog cara.
1429. - Francuska vojska, pod vođstvom Jovanke Orleanke (Jeanne d'Arc) i vojvode od Alensona (d'Alencon), napala je i potukla kod Patea engleske trupe koje su se povlačile posle neuspele opsade Orleana.
1583. - U Londonu je izdata prva polisa životnog osiguranja u svetu.
1769. - Rođen je britanski političar Robert Stjuart, vikont Kaslrej (Stewart, Castlereagh). Kao ministar spoljnih poslova (1812-22) bio je, uz austrijskog kancelara Meterniha (Metternich), ključna ličnost u koaliciji protiv francuskog imperatora Napoleona Bonaparte. Nakon Napoleonovog pada podržao je politiku Svete Alijanse.
1812. - Rođen je ruski pisac Ivan Aleksandrovič Gončarov, autor romana "Oblomov" u kome je stvorio jedan od najznačajnijih tipova u svetskoj književnosti, kao i pojam "oblomovština", sinonim za parazitizam i apatiju.
1812. - Kongres SAD usvojio je deklaraciju o objavi rata Velikoj Britaniji (Drugi rat za nezavisnost).
1815. - U bici kod Vaterloa u Belgiji udružene britanske i pruske trupe pod komandom britanskog i pruskog vojskovođe Velingtona (Wellington) i Blihera (Bluecher) potukle su Napoleona Bonapartu.
1817. - U Londonu je otvoren most Vaterlo preko reke Temze.
1853. - U Beču je umro pesnik Branko Radičević, najznačajniji predstavnik romantizma u srpskoj književnosti. Bio je pristalica reforme jezika Vuka Karadžića, a pesničkim slobodama označio je prodor u novu epohu srpske poezije ("Đački rastanak", "Tuga i opomena"). Njegovi posmrtni ostaci su 1883. preneti na Stražilovo.
1868. - Rođen je mađarski admiral Mikloš Horti de Nađbanja (Miklos Horthy, Nagybanya). Bio je na čelu konzervativnih snaga koje su ugušile revoluciju u Mađarskoj posle Prvog svetskog rata, a od 1920. do 1944. vladao je Mađarskom kao regent na čelu fašističkog režima sprovodeći teror.
1881. - Rusija, Austrija i Nemačka potpisale su tajni savez "Liga tri cara" na tri godine.
1882. - Rođen je bugarski revolucionar i državnik Georgi Dimitrov, jedan od osnivača i lider Komunističke partije Bugarske, prvi premijer zemlje posle Drugog svetskog rata. Bio je generalni sekretar Kominterne od 1935. do njenog ukidanja 1943.
1884. - Rođen je francuski političar Eduar Dalađe (Edouard Daladier). Između dva svetska rata tri puta je bio premijer. Sa britanskim premijerom Nevilom Čemberlenom (Chamberlain) potpisao je sa Adolfom Hitlerom Minhenski sporazum kojim je otvoren put nacističkoj agresiji u Drugom svetskom ratu.
1898. - The first ever steel pier was opened in the United States
1936. - Umro je ruski pisac i utemeljivač socijalističkog realizma, Aleksej Maksimovič Pješkov, poznat kao Maksim Gorki. Nakon 1917, kritikujući postupke sovjetskih vlasti, polemisao je s vođom Oktobarske revolucije Vladimirom I. Lenjinom i drugim čelnicima boljševičkog vrha.
1937. - Rođen je Dzon. D Rokfeler IV (John D. Rockerfeller IV), američki multimilioner
1940. - Nemci su u Drugom svetskom ratu zauzeli francusku luku Šerbur.
1940. - Francuski general Šarl de Gol (Charles, Gaulle) uputio je iz Londona čuvenu radio poruku Francuzima u kojoj je sebe proglasio liderom "Slobodne Francuske", a Francuze pozvao na otpor okupaciji od strane nacističke Nemačke.
1942. - Rođen je engleski muzičar Pol Makartni (Paul McCartney), član "Bitlsa", jedne od najpopularnijih rok grupa u 20. veku.
1952. - Rođena je italijanska glumica Izabela Roselini (Isabella Rosselini)
1953. - Proglašena je Republika Egipat, a za predsednika je izabran general Mohamed Nagib (Mohammed Naguib), vođa pobune kojom je 1952. zbačen kralj Faruk (Farouk).
1968. - Britanski Dom lordova odbacio je odluku laburističke vlade o sankcijama protiv režima bele manjine u Rodeziji.
1969. - Izraelski avioni izvršili napad na Jordan
1975. - Princ Fejsal Musaid javno je pogubljen u Rijadu zbog ubistva kralja Saudijske Arabije Fejsala (Faisal) u martu 1975.
1979. - Lider SSSR-a Leonid Brežnjev i predsednik SAD Džimi Karter (Jimmy Carter) potpisali su u Beču sporazum o ograničenju strateškog nuklearnog naoružanja - SALT 2.
1983. - Sali Rajd (Sally Ride) postala je prva Amerikanka koja je poletela u svemir kao član posade šatla "Čelindžer".
1993. - Savet bezbednosti UN odobrio je slanje 7.600 pripadnika mirovnih snaga ("plavih šlemova") u šest gradova u Bosni i Hercegovini.
1995. - Snage bosanskih Srba oslobodile su poslednje od 372 pripadnika mirovnih snaga u Bosni (Unprofor) koje su držali kao taoce od kraja maja, nakon napada aviona NATO-a na srpske položaje u okolini Pala.
1996. - Benjamin Netanjahu (Netanyahu) postao je najmlađi premijer u istoriji Izraela posle izborne pobede desne koalicije.
1996. - Savet bezbednosti UN ukinuo je zabranu izvoza teškog naoružanja bivšim jugoslovenskim republikama. Embargo na izvoz oružja bivšoj Jugoslaviji uveden je u septembru 1991.
1997. - Lidera Crvenih Kmera Pola Pota zarobila je grupa njegovih bivših sledbenika i osudila na doživotnu robiju. Smatra se da je Pol Pot odgovoran za smrt više od dva miliona kambodžanskih civila.
2000. - Eritreja i Etiopija potpisale su u Alžiru sporazum o prekidu vatre kojim je okončan dvogodišnji rat te dve zemlje.
2000. - Savet bezbednosti UN potvrdio je da je Izrael okončao 22-godišnju okupaciju južnog Libana.
2001. - Oko 30.000 pripadnika sirijske vojske napustilo je Bejrut, nakon 25 godina prisustva u Libanu. Sirija je pozvana u Liban 1976. u sklopu arapskih mirovnih snaga koje su imale zadatak da uguše građanski rat u toj zemlji.
2002. - Premijer Slovenije Janez Drnovšek posetio SR Jugoslaviju. To je prva poseta jednog visokog funkcionera te države nakon raspada bivše Jugoslavije, pre više od deset godina.
2002. - U eksploziji bombe, koju je aktivirao palestinski bombaš-samoubica, u prepunom autobusu u Jerusalemu (Izrael), poginulo 19, a povređeno više od 50 osoba.
2004. - Evropski savet odlučio je u Briselu da Hrvatskoj dodeli status zvaničnog kandidata za članstvo u EU.

  19. jun

1566. - Rođen je kralj Džejms I Stjuart (James Stuart) koji je kao Džejms VI nasledio škotsku krunu 1567. nakon abdikacije majke Marije Stjuart. Nakon smrti engleske kraljice Elizabete 1603. postao je kralj Engleske i tako pod svojom vlašću sjedinio krune Engleske, Irske i Škotske.
1623. - Rođen je francuski matematičar, fizičar i filozof BlezPaskal (Blaise Pascal). Konstruisao je jedan od prvih kalkulatora i značajno doprineo razvoju matematičkih teorija, posebno teorije verovatnoće.
1824. - Prva bejzbol utakmica sa uspostavljenim pravilima odigranaje u Nju Džersiju.
1862. - Američki Kongres je zabranio ropstvo na teritoriji SAD.
1867. - Republikanci, sledbenici Pabla Huaresa (Juarez) pogubili su Maksimilijana I Habsburga (Maximilian), koga je Luj Napoleon III proglasio 1864. za cara Meksika.
1885. - U Njujork je stigla Statua slobode, poklon Francuske.
1885. - Rođen je srpski kompozitor i dirigent Stevan Hristić,član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od osnivača Muzičke akademije u Beogradu, šef Beogradske filharmonije, direktor Opere u Beogradu i prvi predsednik Saveza kompozitora Jugoslavije ("Ohridska legenda", "Vranjanska svita", "Rapsodija").
1886. - Rođen je srpski slikar Jovan Bijelić, član Srpskeakademije nauka, jedan od najznačajnijih jugoslovenskih likovnih stvaralaca između dva svetska rata ("Portret devojke", "Kupačica", "Dvorište", "Ženski akt", "Sarajevo", "Portret starice").
1897. - Umro je engleski kapetan Čarls Kaningem Bojkot (Charles Cunningham Boycott), kojem su 1880. zakupci imanja kojim je upravljao odbili saradnju. Takav vid otpora kasnije je nazvan prema njegovom prezimenu - bojkot.
1906. - Rođen je britanski fiziolog i biohemičar ruskog porekla Ernst Boris Čejn (Chain). Sa Aleksandrom Flemingom (Aledžander) i Hauardom Volterom Florijem (Howard Walter Florey) 1945. je podelio Nobelovu nagradu za medicinu za otkriće penicilina.
1908. - Dolaskom broda "Kasato Maru" u luku Santos sa 168 japanskih porodica počela je imigracija Japanaca u Brazil.
1917. - Ženama preko 30 godina starosti, dato je pravo glasa u Velikoj Britaniji.
1937. - Umro je škotski pisac Džejms Metju Beri (James Matthew Barrie), autor priča o Petru Panu.
1944. - Američke snage su u Drugom svetskom ratu zauzele ostrvo Sajpan u Pacifiku na kojem su Japanci imali jednu od najvećih vojno-pomorskih baza.
1947. - Rođen je indijski pisac Salman Ruždi (Rushdie), koga je iranski verski vođa ajatolah Homeini osudio na smrt 1989. zbog uvrede islama u knjizi "Satanski stihovi". Ruždi je od tada do 2000. kada se seli u Njujork, živeo u Velikoj Britaniji pod zaštitom Skotland Jarda.
1953. - Džulijus i Etel Rozenberg (Julius, Ethel Rosenbarg), osuđeni za špijunažu u korist SSSR-a, pogubljeni su na električnoj stolici u američkom zatvoru Sing-Sing.
1954. - Rođena je Ketlin Tarner (Kathleen Turner), američka filmska glumica.
1961. - Kuvajt, koji je bio pod protektoratom Velike Britanije od 1899, stekao je punu nezavisnost.
1961. - Otkrivanjem natpisa sa imenom Pontija Pilata na iskopini rimskog hrama u Cezariji (Izrael), prvi put je pronađen dokaz da je on postojao.
1963. - Ruskinja Valentina Terješkova je poletela u svemir kao prva žena kosmonaut.
1965. - General Huari Bumedijen (Houari Boumedienne) zbacio je vojnim udarom sa vlasti predsednika Alžira Ahmeda Ben Belu (Bella).
1970. - Sovjetski vasionski brod "Sojuz-9" postigao je novi rekord u dužini boravka u kosmosu od 17 dana, 16 časova i 59 minuta.
1975. - Generalni sekretar UN Kurt Valdhajm (Waldheim) otvorio je u Meksiko Sitiju prvu svetsku konferenciju o položaju žene.
1985. - Na aerodromu u Frankfurtu, u Zapadnoj Nemačkoj, teroristi su podmetnuli bombu.
1987. - U eksploziji u garaži robne kuće u Barseloni poginulo je 12 i ranjeno više od 30 ljudi. Odgovornost je preuzela baskijska separatistička organizacija ETA.
1988. - U indijskom gradu Kurukšetra poginulo je 15, a ranjeno 25ljudi u eksploziji bombe koju su postavili Siki ekstremisti.
1993. - Umro je engleski pisac Vilijam Golding (William), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1983. ("Obredi plovidbe" "Gospodar muva", "Slobodan pad").
1995. - Čečenski pobunjenici oslobodili su 1.500 talaca, koje sudržali šest dana, i napustili bolnicu u gradu Buđenovsk na jugu Rusije, nakon što je sa ruskim vlastima dogovoren prekid vatre i nastavak mirovnih pregovora o Čečeniji.
1999. - U Prištini na zgradi komande Prištinskog korpusa Vojske Jugoslavije podignuta je zastava UN, nakon što se Vojska Jugoslavije povukla, a mirovne snage UN (Kfor) preuzele kontrolu nad srpskom pokrajinom Kosovo.
2000. - Britanski carinici otkrili su u luci Dover u kamionu hladnjači 58 leševa Kineza, ilegalnih emigranata.
2003. - Turski parlament je usvojio paket reformi na planuljudskih prava, poslednji u nizu zakona koji bi trebalo da poboljšaju šanse Turske za ulazak u Evropsku Uniju.
2004. - Saudijska Arabija je saopštila da je u sukobu bezbednosnih snaga i terorista ubijen Abdulaziz al-Mokrin (Mogrin), koga su smatrali vođom al-Kaide u toj državi, kao i još trojica njegovih pomagača. Do sukoba je došlo nekoliko sati nakon što su teroristi na svoj Internet sajt postavili fotografiju odsečene glave kidnapovanog američkog inženjera Pola M. Džonsona Juniora.

21. jun

1377. - Umro je engleski kralj Edvard III (Edward), koji je tokom svoje vladavine od 1327. osvojio Škotsku, a zbog pretenzija na francuski presto izazvao Stogodišnji rat (1337-1453) s Francuskom.
1527. - Umro je italijanski političar i pisac Nikolo Makijaveli (Nickolo Machiavelli), autor dela "Vladalac", u kojem je izneo shvatanje da vladar ne treba da bira sredstva da bi postigao cilj, iz čega je kasnije izveden pojam "makijavelizam".
1791. - Francuski kralj Luj XVI (Louis) i kraljica Marija Antoaneta (Marie Antoinette), otkriveni su u pokušaju bekstva i uhapšeni kod Varena, a dve godine kasnije pogubljeni na giljotini.
1813. - U bici kod Vitorije, britanska vojska pod vođstvom vojvode od Velingtona (Wellington) porazila je snage Napoleonovog brata Žozefa (Joseph), kralja Španije. Time je završena francuska vladavina u Španiji.
1852. - Umro je nemački pedagog Fridrih Frebel (Friedrich Froebel), koji je 1840. osnovao prvi dečiji vrtić.
1881. - Knez Milan Obrenović obeležio je srebrnim budakom početak gradnje pruge Beograd-Niš, prve železničke pruge u Srbiji. Prvi putnički voz ka Nišu krenuo je sa beogradske železničke stanice 3. septembra 1884.
1905. - Rođen je francuski pisac i filozof egzistencijalista Žan-Pol Sartr (Jean Paul Sartre). Nobelovu nagradu za književnost dobio je 1964, ali je odbio da je primi ("Mučnina", "Zid", "Biće i ništavilo", "Iza zatvorenih vrata", "Prljave ruke").
1905. - Jean-Paul Sartre, French playwright
1908. - Umro je ruski kompozitor i dirigent Nikolaj Andrejevič Rimski-Korsakov, član muzičke grupe "Velika petorica" ("Šeherezada", "Španski kapričo"). Napisao je popularni priručnik "Principi orkestracije".
1908. - The composer Rimsky Korsakov died
1919. - Po naređenju admirala Rojtera (Reuter), posada nemačke ratne flote potopila je većinu svojih brodova (preko 70) koji su, nakon kapitulacije Nemačke u Prvom svetskom ratu, bili stacionirani u britanskoj pomorskoj bazi Skepe Flou u Škotskoj.
1933. - Rođena je francuska književnica Fransoaz Kuare (Francoise Ljuarez), poznata kao Fransoaz Sagan. Proslavila se prvim romanom "Dobar dan tugo", koji je štampan u milionskim tiražima.
1937. - Wimbledon was televised for the first time
1942. - Nemački Severnoafrički korpus feldmaršala Ervina Romela (Ernjin Rommel) zauzeo je u Drugom svetskom ratu grad Tobruk u Libiji i zarobio 25.000 britanskih vojnika.
1945. - Japanske trupe na ostrvu Okinava, koje je služilo kao poslednja odbrana Japana u Drugom svetskom ratu, predale su se Amerikancima.
1945. - A new communist government in Poland was established
1948. - Producentska kuća Kolumbija Rekords proizvela je prvu uspešnu longplej ploču od vinil plastike.
1956. - East Germany announced the release of 19,000 political prisoners
1963. - Predsednik Francuske Šarl de Gol (Charles de Gaulle) povukao je pomorske snage iz NATO-a. Sledeći politiku nezavisnosti Francuska je 1966. napustila Vojni komitet NATO-a.
1963. - Kardinal Đovani Batista Montini (Giovanni Battista) postao je papa Pavle VI, nakon smrti pape Jovana XIII. Kao pobornik reformske struje u katoličkoj crkvi ukinuo je 1966. indeks zabranjenih knjiga, reorganizovao vatikansku kuriju, zalagao se za miroljubiva rešenja međunarodnih sporova i normalizovanje odnosa s komunističkim zemljama.
1969. - Umrla je američka teniserka Morin Konoli (Maureen Connolly), nazvana Mala Mo. Godine 1953. postala je prva teniserka u istoriji ovog sporta koja je osvojila sva četiri Gren slem turnira.
1970. - Umro je indonežanski državnik Ahmed Sukarno, prvi predsednik Indonezije (1945-67) nakon sticanja nezavisnost od Holandije i jedan od lidera Pokreta nesvrstanih zemalja.
1970. - U finalu svetskog fudbalskog prvenstva Brazil je u Sjudad Meksiku pobedio Italiju sa 4:1 i postao prvi trostruki osvajač trofeja Žila Rimea (Jules Rimet).
1973. - Nixon & Brezhnev signed an arms limitation agreement
1978. - Prvi put prikazan mjuzikl 'Evita' u Londonu.
1981. - Na opštim izborima u Francuskoj ubedljivo su pobedili socijalisti i postali najjača partija sa 38 procenata ukupnih glasova. Lider socijalista Fransoa Miteran (Francois Mitterrand) u maju iste godine postao je predsednik Francuske.
1982. - Rođen je Princ Vilijam (William), sin princa Čarlsa i princeze Dajane.
1990. - U Mađarskoj je zvanično ponovo otvorena berza, koju su komunističke vlasti zatvorile 42 godine ranije.
1990. - U zemljotresu na severu Irana poginulo je oko 100.000 ljudi.
2000. - U Beogradu je umro publicista i politikolog Slobodan Inić, jedan od osnivača Demokratske stranke.
2001. - Bivši direktor Radio-televizije Srbije (RTS) Dragoljub Milanović osuđen je na deset godina zatvora zbog pogibije 16 radnika te televizije u NATO bombardovanju 23. aprila 1999. Po pravosnažnosti presude 20. maja 2001, Milanović se dva meseca krio u Crnoj Gori, gde je uhapšen u policijskoj akciji "Sablja" i sproveden u zatvor Zabela kod Požarevca.
2001. - Umro je veteran američkog bluza Džon Li Huker (83), koji je svojim retkim, hipnotičkim stilom sviranja gitare uticao na generacije rok i folk zvezda.
2003. - Umro je Leon Uris (78), američki pisac bestselera, poznat po romanu "Egzodus", koji je objavljen 1958. godine.

23. JUN

79. - Umro je rimski imperator Vespazijan.
1501. - Portugalski pomorac Pedro Kabral (Cabral) vratio se s putovanja na kojem je zaposeo područje današnjeg Brazila i nazvao ga Ilha da Vera Kruz. Prva naselja na tom području Portugalci su osnovali 1521. godine.
1537. - Na povratku u Španiju umro je španski istraživač Pedro Mendoza. Bio je vođa ekspedicije za istraživanje Južne Amerike koja je stigla do područja Rio de la Plata, a 1536. osnovao je naselje Buenos Aires
1611. - Engleski istraživač Henri Hadson (Henry Hudson), poznat po pokušajima da otkrije morski put iz Evrope u Aziju preko Arktika, nestao je u Hadsonovom zalivu gde ga je ostavila pobunjena posada broda "Diskaveri". Tokom istraživanja Severnog ledenog okeana otkrio je more i moreuz koji su po njemu dobili nazive.
1668. - Rođen je italijanski filozof, istoričar i teoretičar prava Đovani Batista Viko (Giovanni Battista Vico), osnivač filozofije istorije i preteča moderne estetike.
1757. - Britanci su pobedom nad francuskim saveznikom indijskim guvernerom (nabob) Bengala kod Plaseja učvrstili svoju vlast u istočnoj Indiji.
1763. - Na Martiniku je rođena Mari Žozef Roz de la Pageri (Marie-Joseph-Rose de la Pagerie), poznata kao Žozefina, kćerka mornaričkog poručnika i žena Napoleona Bonaparte (1796). Krunisana je za caricu 1804.
1785. - Turska vojska skadarskog vezira Mahmud paše Bušatlije prodrla je u Cetinje i po treći put srušila manastir, koji je krajem 15. veka sagradio Ivan Crnojević. Manastir je 1786. obnovio vladika Petar I Petrović Njegoš.
1794. - Ruska carica Katarina II dozvolila je Jevrejima da se naseljavaju u Kijevu.
1848. - Počeo je "Junski ustanak" pariskih radnika zbog izbacivanja socijalista iz privremene vlade i zatvaranja "narodnih radionica". Ustanak je za tri dana ugušio general Luj Kavenjak (Luis Cavaignac).
1887. - Zakonom o nacionalnom parku u Stenovitim planinama (Rocky Mountains Park Act), Banf je proglasen za prvi nacionalni parku u kanadi.
1888. - Prvi kandidat za predsednika SAD afričkog porekla, Frederik Daglas, (Frederick Douglass) objavio je svoju kandidaturu.
1894. - Na inicijativu barona Pjera de Kubertena (Pierre de Coubertin), na Sorboni u Parizu je osnovan Medjunarodni olimpijski komitet (MOK). Kubertenov olimpijski moto je bio "Važno je učestvovati!"
1894. - Rođen je engleski kralj Edvard VIII (Ednjard). Na presto je stupio 1936. i iste godine abdicirao u korist brata Džordža VI (George), da bi mogao da se oženi sa Amerikankom Volis Simpson (Njallis).
1911. - Obavljeno je krunisanje britanskog kralja Džordža V (George the Fifth).
1912. - Rodjen je Alan Turing, engleski matematičar, za koga se smatra da je osnivač savremene kompjuterske nauke.
1945. - Japanski komandant general Micuru Ušiđima (Mitsuru Ushijima) izvršio je samoubistvo nakon poraza japanske vojske na ostrvu Okinava, gde je vođena jedna od najkrvavijih bitaka u Drugom svetskom ratu. Prema zvaničnim podacima tokom borbi za Okinavu poginulo je 234.183 vojnika i civila.
1947. - Kongres SAD usvojio je Taft-Hartlijev zakon, kojim je ograničeno pravo radnika na štrajk. Šef države dobio je pravo da na 80 dana suspenduje svaku štrajkačku akciju koju oceni opasnom za nacionalnu bezbednost.
1951. - Dvojica britanskih diplomata, Donald Meklin (Donald Maclean) i Gaj Burdžes (Guy Burgess), koji su bili sovjetski špijuni, prebegli su u SSSR.
1956. - Pukovnik Gamal Abdel Naser (Našer) izabran je za predsednika Egipta.
1956. - Izabran je za predsednika Egipta pukovnik egipatske vojske, Gamal Abdel Naser (Nasser) (rodj. 15. jan. 1918 – umro 28. sept. 1970).
1960. - Patris Lumumba (Patrice) postao je prvi predsednik vlade nove nezavisne države Demokartske Republike Kongo.
1968. - U stampedu na fudbalskoj utakmici u Argentini, poginulo 73 ljudi.
1970. - Japanski studenti sukobili su se u Tokiju s policijom tokom velikih demonstracija protiv produženja američko-japanskog pakta o bezbednosti.
1985. - Iznad Atlantskog okeana je eksplodirao avion "Boing 747" kompanije "Er Indija". Pogunulo je svih 329 putnika i članova posade. Za podmetanje bombe u avion optuženi su Siki separatisti.
1985. - Bomba podmetnuta u avionu indijske kompanije Air India na letu broj 182, raznela je džambo džet, Boeing 747, na visini od 9500 metara, iznad Atlantskog okeana južno od Irske. Svih 329 putnika i članova posade su nastradali.
1990. - Moldavija je proglasila nezavisnost.
1993. - Nigerijski diktator general Ibrahim Babangida je poništio predsedničke izbore od 12. juna i onemogućio povratak demokratije.
1994. - Južna Afrika je, nakon jedne decenije međunarodne izolacije zbog politike aparthejda, ponovo zauzela svoje mesto u Generalnoj skupštini UN.
1995. - Umro je američki mikrobiolog Džonas Edvard Salk (Jonas Ednjard), koji je 1954. pronašao vakcinu protiv dečje paralize.
1996. - Umro je grčki državnik i ekonomista Andreas Papandreu (Papandreou), prvi socijalistički premijer Grčke (1981-89. i 1993-96), osnivač i lider Svegrčkog socijalističkog pokreta (PASOK).
1996. - Umro je Andreas Papandreu, bivši predsednik vlade Grčke (rodj. 1919)
1998. - Umrla je američka glumica irskog porekla Morin O Saliven (Maureen O' Sullivan) koja se proslavila kao partnerka Džonija Vajsmilera (Johnny Weismuller) ulogom Džejn u filmovima o Tarzanu.
1999. - Jugoslovenski ekonomisti iz nevladine Grupe 17 procenili su da ukupna ekonomska šteta posle NATO bombardovanja SR Jugoslavije iznosi 29 milijardi i 608 miliona dinara.
2001. - Vlada SR Jugoslavije usvojila je Uredbu o saradnji sa Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu.
2003. - Američki Vrhovni sud podržao je akciju Univerziteta u Mičigenu da se favorizuju manjine koje se prijaavljuju na Pravni fakultet tog Univerziteta. To je prva zvanična odluka koja se tiče građanskih prava u poslednjih 25 godina.
2004. - Međunarodni krivični sud pokrenuo je prvu zvaničnu istragu. Predmet te istrage su ratni zločini u Demokratskoj Republici Kongo od jula 2002. u provinciji Ituri, gde je u sukobima poginulo najmanje 5.000 ljudi. Procenjuje se da je tokom desetogodišnjeg građanskog rata u Kongu stradalo više miliona ljudi.
2005. - U Srbiji je uhapšen Marokanac Abdelmadžid Bušar i izručen Španiji, u kojoj je osumnjičen za terorističke napade u Madridu 11. marta 2004. kada je poginulo preko 190 osoba.

24. JUN

79. - Umro je rimski car Tit Flavije Vespazijan (Titus Flavius Vespasianus), osnivač dinastije Flavija. Za njegove vladavine izgrađen je amfitetar Koloseum u Rimu, najveća građevina te vrste u Rimskom carstvu.
1479. - Engleski moreplovac Džon Kebot (John Cabot) otkrio je Kanadu i proglasio Severnu Ameriku posedom Velike Britanije.
1509. - Henri VIII (Henry), drugi monarh iz dinastije Tjudor (Tudor), krunisan je za kralja Engleske. Tokom vladavine raskinuo je sa Vatikanom i 1534. osnovao Anglikansku crkvu.
1519. - Umrla je Lukrecija Bordžija (Lucrezia Borgia), vojvotkinja od Ferare, kćerka pape Aleksandra VI, mecena umetnika i naučnika u vreme italijanske renesanse.
1529. - Sklapanjem mira u Kapelu (Kappel) završen je rat između protestanata i katolika u Švajcarskoj.
1793. - U Francuskoj je usvojen prvi republikanski ustav kojim je izvršna vlast podređena skupštini.
1798. - Turci su u Beogradskoj tvrđavi pogubili grčkog pisca i patriotu Fereosa Konstantinosa Rigasa, poznatog kao Riga od Fere, i još sedam njegovih sledbenika. Rigas je bio osnivač i vođa tajnog društva koje se borilo za oslobođenje Grčke od turske vlasti.
1812. - Trupe Napoleona Bonaparte (611.000 vojnika) prešle su reku Njemen i ušle na teritoriju Rusije.
1821. - Simon Bolivar je sa 8.000 južnoameričkih rodoljuba pobedio 4.000 španskih rojalista u bici kod Karaboboa i oslobodio Venecuelu od španske vlasti.
1822. - Formirano je prvo beogradsko obščestvo (opština). Obščestvo je biralo varoškog kneza, a knez Miloš Obrenović je imenovao policajce i kmetove.
1859. - Napoleon III je potukao Austrijance u bici kod Solferina u Lombardiji. Švajcarac Žan Anri Dinan (Jean Henri Dunant), koji je tada organizovao pomoć za hiljade ranjenika, osnovao je 1864. Crveni krst.
1886. - Umro je ruski pisac Aleksandar Nikolajevič Ostrovski. Njegovo delo (oko 50 pozorišnih komada) predstavlja celu epohu u razvoju ruskog pozorišta i čini osnovu klasičnog ruskog dramskog repertoara ("Šuma", "Bura", "Talenti i obožavaoci", "Unosno mesto", "Bez krivice krivi", "Devojka bez miraza", "Siromaštvo nije porok").
1894. - Italijanski anarhista Santo Kaserio (Caserio) ubio je u Lionu predsednika Francuske Mari Fransoa Sadi Karnoa (Marie Francois, Carnot).
1901. - U Parizu je otvorena prva izložba 19-godišnjeg španskog slikara Pabla Pikasa (Picasho), koja je oduševila likovne kritičare.
1908. - Umro je američki državnik Stiven Grover Klivlend (Stephen, Cleveland), predsednik SAD dva puta (1885-89. i 1893-97). Njegovim izborom 1885. Demokratska stranka je prvi put došla na vlast nakon građanskog rata.
1911. - Rođen je argentinski automobilski as Huan Fanđo (Juan Fangio), petostruki svetski šampion u "Formuli-1".
1912. - Na Olimpijske igre u Stokholmu otputovala je prva srpska olimpijska ekipa - atletičari Dušan Milošević i Dragutin Tomašević. Time je ozvaničeno članstvo Srbije u Međunarodnom olimpijskom komitetu, čiji je član postao Svetomir Đukić.
1916. - Počela je bitka na reci Somi u Prvom svetskom ratu. Nakon pet meseci, koliko su trajale borbe, snage Antante osvojile su oko 200 kvadratnih kilometara teritorije uz gubitke preko milion ljudi na obe strane.
1930. - Rođen je francuski filmski režiser Klod Šabrol (Claude Shabrol), predstavnik "novog talasa" francuskog filma ("Naivne devojke", "Dvostruki obrtaj", "Raskid").
1947. - Jedan američki pilot izjavio je da je na nebu video neobičan predmet koji je opisao kao "tanjir koji leti kroz vodu". Posle ovog događaja počeo je da se koristi termin "leteći tanjir".
1948. - U pokušaju da spreče obnavljanje nemačke države na prostoru koji su držali zapadni saveznici, sovjetske trupe su počele blokadu Zapadnog Berlina zaustavljanjem drumskog i železničkog saobraćaja prema tom gradu. Tokom 300 dana, koliko je blokada trajala, grad je snabdevan preko vazdušnog mosta.
1960. - Jugoslavija, Grčka i Turska su raspustile Balkanski savez, zasnovan na Ugovoru o savezu, političkoj saradnji i uzajamnoj pomoći zaključenom na Bledu 8. avgusta 1954.
1973. - Najstariji svetski državnik Emon de Valera (Eamon) dao je u 90. godini ostavku na funkciju predsednika Irske, na kojoj je bio od 1959.
1975. - U blizini njujorškog aerodroma "Kenedi" srušio se avion "Boing 727" američke kompanije "Istern Erlajnz". Poginulo je 113 ljudi od 124 koliko ih je bilo u letelici.
1986. - Umro je srpski pisac Miroslav Antić, autor "Plavog čuperka", jedne od najpopularnijih zbirki dečijih pesama u novijoj srpskoj književnosti.
1989. - Smenjen je generalni sekretar Komunističke partije Kine Džao Cijang, jer se protivio upotrebi sile protiv studenata na trgu Tjenanmen 4. juna. Na njegovo mesto izabran je Džijang Cemin.
2001. - Jugoslovenska vaterpolo reprezentacija postala je šampion Evrope.
2001. - U operacijama ruskih snaga bezbednosti u Čečeniji ubijen je vođa čečenskih pobunjenika Arbi Barajev.
2001. - Slobodan Milošević osudio je Uredbu vlade SRJ koja omogućava njegovo izručenje Haškom tribunalu i nazvao je "pravnim divljaštvom bez presedana".
2002. - Predsednik SR Jugoslavije Vojislav Koštunica smenio je načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije generala Nebojšu Pavkovića, koji je na toj dužnosti zadržan skoro dve godine posle pada režima u Srbiji u oktobru 2000.
2002. - U železničkoj nesreći u Tanzaniji na liniji Dar es Salam-Kigoma poginula je 281 osoba.
2003. - Predsednik Rusije Vladimir Putin doputovao je u London u četvorodnevnu posetu Velikoj Britaniji, gde je bio zvanični gost Bekingemske palate. Putin je prvi ruski lider koji je došao u posetu kraljevstvu posle 1874. kada je na dvoru bio ruski car Aleksandar Drugi. Britanski dvor je držao zamrznute odnose sa Moskvom u znak protesta što su boljševici 1918. ubili ruskog cara Nikolaja Drugog.
2004. - U napadima pobunjenika na lokalne bezbednosne snage u pet gradova u Iraku, poginulo je više od 100, a povređeno preko 320 osoba.

25. jun

1876. - General Džordž Kaster (George Custer) je ubijen u bici kod Litl Big Horna ( Little Big Horn) u kojoj se američka konjica borila protiv indijanaca iz plemena Lakota i Čejeni.
1903. - Rodjen je Džordž Orvel (George Orwell), pod pravim imenom Erik Artur Bler (Eric Arthur Blair), engleski romanopisac (Životinjska farma, 1984.) Umro je 21. januara 1950.
1924. - Rođen je Sidni Lumet, jedan od najistaknutijih američkih filmskih reditelja. Sin je poznatog glumca, pisca i reditelja Baruha Lumeta (rođenog u Varšavi). U filmskoj umetnosti oprobao se najpre kao glumac - već u petoj godini, a u jedanaestoj je debitovao na Brodveju. Godine 1947. osnovao je jedan od brodvejskih teatara, kada potiskuje svoje glumačke ambicije zarad režije. Posle dve decenije pozorišne glume i režije, angažuje ga televizija, na kojoj 1951. samostalno realizuje oko 50 programa poznate serije "Opasnost". Šest godina kasnije, snima svoj prvi film, "Dvanaest gnevnih ljudi", koji naznačuje prelazak na "veliki ekran", ali se s vremena na vreme ipak vraća televiziji, a naročito pozorištu. Mnogi njegovi filmovi dobitnici su najvećih priznanja na međunarodnim festivalima i filmskim akademijama ("Dvanaest gnevnih ljudi", "Dugo putovanje u noć", "Čovek iz zalagaonice", "TV mreža", "Serpiko" i dr.). Poštovan je, ali ne baš i mnogo voljen od svojih (kada je snimio "TV mrežu", neki kritičari su pisali: "Ujeda ruke koje su ga hranile").

1925. - U Užice je uz veliko slavlje stigao prvi voz, popularno nazvan Ćira. Izgradnju pruge između Vardišta i Užica počela je Austrougarska, odmah po okupaciji Srbije 1915. Projektovali su je austrougarski inženjeri, a u surovim uslovima gradili ratni zarobljenici Italijani i Rusi. "Ćira" je prestao da saobraća 1974, kad su u Jugoslaviji ukinute i mnoge druge pruge uskog koloseka.

1929. - Američki predsednik Huver odobrio je početak izgradnje Boulder Dam-a, kasnije Hoover Dam (Huverova brana). To je najviša betonska brana u SAD-u, na reci Kolorado, visoka 221,5m i duga 380m. Uzvodno od brane nalazi se veštačko jezero Mid. Brana je građena u periodu od 1931. do 1936. godine.
1945. - Osnovane su Ujedinjene nacije
1950. - Vojska Severne Koreje ušla je u Južnu Koreju.
1956. - Rodjen je Boris Trajkovski, bivši predsednik Makedonije (umro 2004. g.)
1959. - ŠSR je predložio uspostavljanje denuklearizovane zone na Balkanskom poluostrvu i u Jadranskom moru.

1961. - Iračke vlasti izjavile su da Kuvajt smatraju delom svoje teritorije.

1966. - Jugoslavija i Vatikan obnovili su diplomatske odnose. Protokolom koji je potpisan, vlada SFRJ "garantuje katoličkoj crkvi u Jugoslaviji slobodno vršenje verskih poslova i verskih sloboda." Protokol predstavlja prvi sporazum Vatikana sa jednom socijalističkom zemljom.

1969. - Odigran je najduži teniski meč u istoriji Vimbldona. Pančo Gonzales pobedio je Čarlsa Pasarela u meču koji je trajao 5 sati i 12 minuta.

1975. - Mozambik je dobio nezavisnost od Portugala.

1989. - U SAD-u je izašao prvi poštanski žig posvećen homoseksualcima.

1991. - Slovenija i Hrvatska proglasile su nezavisnost od SFRJ.

26. jun

1690. - Patrijarh srpski Arsenije III Čarnojević je - posle poraza Austrijanaca u ratu s Turcima, u kojem je kao saveznik Beča predvodio Srbe - na Kalemegdanu u Beogradu održao Sabor srpskih episkopa i sveštenstva s obeju strana Save i Dunava. Patrijarh je tih dana, posredstvom episkopa Isaija Đakovića, pregovarao s austrijskim carem Leopoldom I o prelasku preko Save i Dunava i Srbi su prešli dva dana pre nego što su Turci ponovo zauzeli Beograd. Idući na sever, naselili su se u oko 50 mesta u Vojvodini i Ugarskoj, uključujući Sent Andreju, najseverniju tačku srpskog rasejanja.

1819. - Patentiran je bicikl.
1824. - Rodjen je britanski fizičar Vilijam Tomson, poznatiji kao Lord Kelvin, (William Thomson) po kome je ustanovljena jedinica mere za apsolutnu temperaturu, Kelvin (Kelvinov stepen).
1869. - Rođen je srpski geolog i paleontolog ruskog porekla, Vladimir Dimitrijevič Laskarev, specijalista svetskog glasa za kenozojske periode, posebno za neogen i kvartar, profesor Univerziteta u Odesi i Beogradu, član Srpske akademije nauka. Objavio je oko 40 radova, uglavnom o neogenim i kvartarnim naslagama srpskih terena, s prikazom i analizom njihove fosilne faune i tektonike, i o kongerijskim slojevima i njihovom značaju za tektoniku. Dela: "Fauna Buglovskih slojeva Volinije", "Geološka ispitivanja u jugozapadnoj Rusiji", "O stratigrafiji kvartarnih naslaga Vojvodine", "O ekvivalentima gornjeg sarmata u Srbiji".

1876. - S Beogradske tvrđave skinuta je turska zastava, koja se četiri veka vijorila nad gradom. Tri meseca ranije, Turci su morali da predaju ključeve Beograda srpskom knezu Mihailu Obrenoviću, ali je na Beogradskoj tvrđavi pored srpske ostala turska zastava.

1877. - Posle "devet krvavih dana" borbe između Nikšića i Spuža, Crnogorci su potukli Turke koje je predvodio zapovednik Skadra Sulejman paša, posle čega se Sulejman, s gotovo prepolovljenim snagama, povukao u Skadar. Bila je to značajna pobeda u oslobodilačkom ratu koji su Srbija i Crna Gora vodile protiv Otomanskog carstva od 1876. do 1878.

1881. - S dozvolom srpskog kneza Milana Obrenovića - razočaranog politikom Rusije - potpisana je Tajna konvencija Srbije i Austrougarske, koja je tražila velike ekonomske povlastice u Srbiji. Posle austrijskih izjava da se ne protive širenju Srbije na jug, ministar finansija Čedomilj Mijatović je, bez znanja premijera Milana Piroćanca, zaključio konvenciju kojom je Srbija dovedena u poluvazalni položaj. Taj dokument vezuje se i za nastojanje kneza Milana da obezbedi dinastička prava Obrenovića. On se 1882. proglasio kraljem, a Srbiju je proglasio kraljevinom.
1892. - Rodjena je Perl Bak (Pearl Buck), američka književnica. Rodjena je u Americi ali je sa tri meseca otišla u Kinu sa porodicom. Školovala se u Kini i Americi. 1932. godine dobija prestižnu Pulicerovu nagradu za roman godine. Poznati romani: Dobra zemlja, Veliki talas, i drugi.
1898. - Rodjen je nemački konstruktor aviona Vili Meseršmit (Willi Messerschmitt).
1905. - Umro je srpski pisac Janko Veselinović, realista i romantik narodnjak, prevashodno slikar mačvanskog sela, koje je opisivao s mnogo ljubavi, idealizujući njegov patrijarhalni život. Odlično je poznavao srpski jezik i vešto ga koristio u romanima, pripovetkama i pozorišnim komadima. Dela: romani "Hajduk Stanko", "Junak naših dana", "Borci", zbirke pripovedaka "Slike iz seoskog života", "Od srca srcu", "Rajske duše", "Zeleni vajati", "Male priče", "Seljanka", pozorišna igra s pevanjem "Đido" (s Dragomirom Brzakom), komad "Potera" (s Čiča-Ilijom Stanojevićem).

1917. - Posle smrtne presude vojnog suda, u Prvom svetskom ratu su na Solunskom polju streljani generalštabni pukovnik srpske vojske Dragutin Dimitrijević Apis i majori Ljubo Vulović i Rade Malobabić, osuđeni kao organizatori atentata na regenta Aleksandra Karađorđevića. Prilikom revizije Solunskog procesa 1953, utvrđeno je da su "atentat" inscenirali sam Aleksandar i Radikalna stranka, i svi osuđeni su rehabilitovani. Apis je uhapšen na Solunskom frontu u decembru 1916. kao pripadnik tajne organizacije "Ujedinjenje ili smrt", poznate i kao "Crna ruka", koju je s nekoliko drugova osnovao 1911. radi rušenja Otomanskog carstva i Austrougarske i ostvarenja narodnog ideala - ujedinjenja srpstva. Kao načelnik obaveštajnog odeljenja Glavnog generalštaba srpske vojske, povezao se s nacionalnoslobodilačkim pokretima i organizacijama Srba van Srbije. Bio je glavni inspirator oficirske zavere i ubistva kralja Aleksandra Obrenovića i kraljice Drage Mašin 1903, čime je odlučujuće doprineo da se na srpski presto vrati dinastija Karađorđević.
1924. - Američke okupacione trupe napustile su Dominikansku republiku, ostrvo u Karipskom moru.
1945. - U San Francisku su predstavnici 50 zemalja, uključujući Jugoslaviju, potpisali Povelju o osnivanju UN, koja je stupila na snagu 24. oktobra 1945.
1960. - Somalija je dobila nezavisnost od Velike Bitanije, a Madagaskar od Francuske.

1964. - Rodila se kineskinja Zeng Jinlian, najviša žena na svetu - visoka čak 2,46 metara.

1966. - Jugoslavija je pristupila GATT-u (Opštem sporazumu o carinama i trgovini), nakon što se 2/3 članica ovog Ugovora izjasnilo za prijem. GATT je predstavljao značajan činilac u svetskoj trgovinskoj politici kroz utvrđivanja opštih principa i pravila trgovine, kao i utvrđivanja osnovnih načela carinske politike.
1975. - Indira Gandi (Gandhi) osuđena zbog izbornih mahinacija u Indiji.
1978. - Lansiran je prvi okeanografski satelit - SEASAT 1.

28. JUN

1098. - Krstaši su u Prvom krstaškom ratu pobedili Turke u bicikod Antiohije.
1389. - U bici na Kosovu polju Turci su pobedili srpsku vojsku iobezbedili dalji prodor na Balkan. Srbija je potom postala turska vazalna država, a njeno osvajanje završeno je 1459. kada su Turci zauzeli utvrđeni grad Smederevo.
1491. - Rođen je engleski kralj Henri VIII (Henry), koji je tokomvladavine (od 1509) proširio vlast na Vels, Škotsku i Irsku. Sukobio se sa papom koji nije hteo da poništi njegov brak sa jednom od šest žena i proglasio se za poglavara novoosnovane Anglikanske crkve (1534).
1577. - Rođen je flamanski slikar Peter Paul Rubens. Njegovevelike kompozicije smatraju se najvećim dometom flamanskog baroknog slikarstva i autentičnim izrazom baroknog duha ("Poslednji sud", "Venera", "Parisov sud", "Otmica Leukipovih kćerki").
1629. - Mirom u Aleu okončana je pobuna hugenota (protestanata) uFrancuskoj, ali time nisu okončani njihovi progoni, koji su imali vrhunac u "Vartolomejskoj noći" 1572. kada je po naređenju Katarine Mediči ubijeno preko 20.000 njihovih pristalica. Punu ravnopravnost sa katolicima oni su stekli tek nakon Francuske revolucije.
1712. - U Ženevi je rođen francuski filozof Žan-Žak Ruso (JeanJacljues Roušeau), čije je delo uticalo na Francusku revoluciju i na evropsku književnost i filozofiju XVIII i DžIDž veka ("Emil - ili o vaspitanju", "Rasprava o poreklu i osnovama nejednakosti među ljudima", "Pismo Dalamberu", "Ispovesti").
1867. - Rođen je italijanski pisac Luiđi Pirandelo (Luigi Pirandello), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1934, jedan od najzačajnijih dramskih pisaca 20. veka ("Šest lica traže pisca", "Đakomino", "Henrik IV").
1873. - Rođen je francuski hirurg i biolog Aleksis Karel (Alexis Carrel), čije je delo imalo značajnu ulogu u razvoju metoda transplantacije tkiva. Dobitnik je Nobelove nagrade za medicinu 1912.
1874. - Umro je srpski političar Ilija Garašanin, jedan od vođaustavobranitelja, ministar unutrašnjih poslova i predsednik vlade kneževine Srbije (1861-67). Njegovo delo "Načertanije" (1844) prvi je nacionalni program Srbije nakon oslobođenja od turske vlasti i bilo je temelj srpske spoljne politike sve do Prvog svetskog rata.
1902. - SAD su kupile od Francuske za 40 miliona dolara koncesijuza gradnju Panamskog kanala.
1914. - Pripadnik organizacije "Mlada Bosna" Gavrilo Princip ubioje u Sarajevu austrougarskog nadvojvodu, prestolonaslednika Franca Ferdinanda (Franz) i njegovu ženu Sofiju. To je bila varnica za početak Prvog svetskog rata.
1919. - Potpisan je Versajski mirovni ugovor između Nemačke isaveznika kojim je i formalno završen Prvi svetski rat.
1921. - Donet je Ustav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (Vidovdanski ustav) kojim je novonastala država proglašena ustavnom, parlamentarnom i naslednom monarhijom sa dinastijom Karađorđević.
1948. - Na sastanku u Bukureštu Komunistička partija Jugoslavijeisključena je iz Informacionog biroa komunističkih partija (Informbiro). To je značilo i formalni raskid odnosa sa zemljama komunističkog bloka. Blokada Jugoslavije i kampanja protiv jugoslovenskog rukovodstva, koje su usledile, trajale su do 1955.
1950. - Pušten je u saobraćaj put Beograd-Zagreb, dug 400 kilometara, nazvan "Auto put bratstvo-jedinstvo", u čijoj su izgradnji učestvovale dobrovoljne omladinske radne brigade iz svih krajeva Jugoslavije.
1950. - Amerikanci su pobedili Engleze sa 1:0 na Svetskom fudbalskom kupu u Brazilu.
1956. - U poljskom gradu Poznanj ugušena je pobuna radnika uzveliki broj žrtava. To je bio jedan od prvih izraza krize u istočnoevropskim zemljama posle Staljinove smrti.
1960. - Osnovan je Univerzitet u Novom Sadu.
1976. - Sejšelska ostrva u Indijskom okeanu su posle 160 godinastekla nezavisnost od Velike Britanije.
1977. - Umro je srpski slikar Ivan Tabaković, profesor Akademijeprimenjenih umetnosti u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od najznačajnijih predstavnika srpskog modernog slikarstva ("Metamorfoze", "Autoportret").
1981. - U eksploziji bombe u sedištu Islamske republikanske partije poginule su 74 osobe, među kojima i lider partije i predsednik Vrhovnog suda Irana ajatolah Mohamed Hosein Behešti (Mohammed Hossein Beheshti).
1989. - Na Gazimestanu, na Kosovu obeležena je 600-godišnjica Kosovske bitke. Centralni događaj na skupu, kojem je prisustvovalo oko milion ljudi, bio je govor tadašnjeg predsednika Srbije Slobodana Miloševića kojim je počeo meteorski uspon tog srpskog političara.
1992. - U organizaciji opozicionog Demokratskog pokreta Srbije(DEPOS) u Beogradu je, ispred zgrade Skupštine SRJ, počeo Vidovdanski sabor. Učesnici dotada najvećeg opozicionog skupa u Srbiji, koji je trajao neprekidno osam dana, zahtevali su ostavku predsednika Srbije Slobodana Miloševića, raspuštanje Narodne skupštine i formiranje vlade nacionalnog spasa. 1997 - Kubanski i argentinski forenzičari pronašli su šestkostura u blizini bolivijskog grada Valgranda. Kasnije je utvrđeno da su među njima i ostaci legendarnog vođe gerile Ernesta Če Gevare.
2001. - Bivši predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milošvić izručen je Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu, kao prvi šef države koji je predat međunarodnom sudu. Milošević je 27. maja 1999. optužen za zločine protiv čovečnosti, kršenje zakona i pravila rata i genocid tokom ratova u Hrvatskoj 1991-92. i BiH 1992-95. i na Kosovu 1999.
2001. - Umro je američki filmski i pozorišni glumac Džek Lemon(Jack Lemmon), jedan od najpopularnijih američkih komičara, dobitnik dva Oskara i nagrade za životno delo (1988) Američkog instituta za film ("Apartman", "Spasite tigra", "Neki to vole vruće").
2003. - Meksiko je izručio Španiji bivšeg argentinskogpomorskog oficira Rikarda Miguela Kavalja (Cavallo), optuženog za genocid i terorizam tokom "prljavog rata" koji je vođen u vreme vladavine vojne hunte u periodu 1976-1983. godine protiv oponenata, a u kome je oko 30.000 ljudi ubijeno ili nestalo.
2004. - SAD su predale vlast Iračanima, dva dana pre roka i sedam meseci pre izbora, nakon čega su lideri privremenih iračkih vlasti položili zakletvu.

29. JUN

1613. - Londonsko pozorište "Glob" izgorelo je u požaru tokom prve predstave Šekspirovog (Shakespeare) komada "Henri VIII".
1798. - Rođen je italijanski pisac Đakomo Leopardi (Giacomo), najveći lirski pesnik italijanskog romantizma i jedan od najznačajnijih u evropskoj poeziji 19. veka ("Silviji", Ljubav i smrt", "Zibaldon", dnevnik "Misli").
1855. - U Londonu je izašao prvi broj lista "Dejli telegraf".
1864. - Samjuel Krauter (Samuel Cronjther) postao je biskup u Nigeriji, prvi crnac biskup Engleske crkve.
1869. - Proglašen je Namesnički ustav koji je kneževinu Srbiju uveo u doba ustavnosti. Prvi put u istoriji Srbije skupština je postala zakonodavni organ, mada sa ograničenim pravima.
1873. - U Stričićima u Bosanskoj krajini rođen je pisac Petar Kočić, autor satira "Jazavac pred sudom" i "Sudanija".
1880. - Francuska je anektirala pacifičko ostrvo Otaheite (Tahiti), koje je od 1842. bilo francuski protektorat.
1882. - U Beogradu je pušten u rad prvi savremeni vodovod koji je napravljen prema projektu nemačkog inženjera Oskara Smrekara. Iz pet dubokih bunara grad je dobijao oko 65 litara vode u sekundi.
1886. - Rođen je francuski državnik Rober Šuman (Robert Schuman), premijer (1947-48). Na njegov predlog ("Šumanov plan") osnovana je 1952. Evropska zajednica za ugalj i čelik iz koje je kasnije nastala Evropska unija.
1900. - Rođen je francuski pisac Antoan Mari Rože de Sent Egziperi (Antoine Marie Roger, Saint Exupery), autor bestselera "Mali princ", jednog od najlepših dečjih romana u svetskoj književnosti. Nestao je u julu 1944. nad Mediteranom kao pilot savezničkog aviona u Drugom svetskom ratu.
1914. - Rođen je češki kompozitor Rafael Kubelik, dirigent Češke filharmonije. Emigrirao je 1948. i karijeru nastavio u SAD kao dirigent simfonijskog orkestra u Čikagu (1950), potom u Londonu kao direktor Kovent Gardena.
1922. - Rođen je srpski pisac Vasko Popa, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od najvećih pesnika srpske književnosti u drugoj polovini 20. veka. ("Kora", "Nepočin-polje", "Sporedno nebo", "Uspravna zemlja", "Vučja so", "Živo meso", "Kuća nasred druma").
1939. - Sletanjem aviona "Diksi kliper" na aerodrom u Lisabonu obavljen je prvi komercijalni let iz SAD u Evropu.
1941. - U Švajcarskoj je umro poljski državnik, pijanista i kompozitor, Ignac Jan Paderevski (Ignacy, Paderenjski), učesnik u akcijama za nezavisnost Poljske tokom Prvog svetskog rata, premijer i šef diplomatije (1919-21).
1949. - Južna Afrika je politiku aparthejda proglasila državnom doktrinom.
1974. - Izabela Peron (Isabel) je zamenila obolelog muža Huana Perona na mestu predsednika Argentine.
1980. - Vigdis Finbogadotir (Finnbogadotir) izabrana je za predsednika Islanda. To je bilo prvi put da je za šefa države u Evropi izabrana žena na neposrednim izborima.
1992. - Snage bosanskih Srba napustile su sarajevski aerodrom "Butmir" nakon dvomesečne opsade i predale ga pod kontrolu mirovnih trupa UN (UNPROFOR). Time je omogućeno dostavljanje humanitarne pomoći stanovništvu Sarajeva.
1995. - Više od 500 ljudi poginulo je u Seulu (Južna Koreja) kada se srušila petospratna robna kuća.
1995. - Umrla je američka filmska glumica Lana Tarner (Turner), holivudska zvezda pedesetih godina 20. veka ("Monsunske kiše", "Ljubav je snašla Endija Hardija", "Imitacija života").
1998. - Bivši gradonačelnik Vukovara Slavko Dokmanović, osumnjičen za ratne zločine u Hrvatskoj 1992. izvršio je samoubistvo u zatvoru u Ševeningenu, blizu Haga.
1999. - Mitingom u Čačku, na kojem se okupilo oko 10.000 ljudi, opozicioni blok Savez za promene počeo je proteste protiv režima predsednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića. Protesti su se u narednim mesecima svakodnevno održavali u velikom broju mesta u Srbiji, uključujući i Beograd.
1999. - Turska je osudila na smrt vođu kurdskih pobunjenika Abdulaha Odžalana.
2000. - Umro je Vitorio Gasman (Vittorio Gassman), jedan od najvećih italijanskih filmskih i pozorišnih glumaca. Na filmu je radio sa najpoznatijim rediteljima kao što su Dino Rizi (Risi), Etore Skola (Ettore Scola) i Mario Moničeli (Monicelli) ("Sram", "Gorki pirinač", "Miris žene", "Život je roman").
2001. - Generalni sekretar Ujedinjenih nacija Kofi Anan (63), ponovo je izabran na novi petogodišnji mandat u svetskoj organizaciji.
2001. - Premijer SRJ Zoran Žižić podneo je ostavku dan nakon izručenja Slobodana Miloševića Haškom tribunalu.
2001. - U Briselu je održana prva donatorska konferenacija za SRJ na kojoj je Jugoslaviji obećana pomoć od jedne milijarde i 280 miliona dolara.
2001. - U Beču su ministri inostranih poslova SRJ i četiri bivše jugoslovenske republike potpisali sporazum o sukcesiji, čime je okončan dugogodišnji spor oko nasleđa bivše SFRJ.
2002. - Leka I, sin kralja Zoga, koji je vladao Albanijom od 1928. do 1939. vratio se u zemlju posle 63 godine progonstva.
2003. - Polaganjem zakletve Beatris Merino, ugledni advokat bez političkog iskustva, postala je prva žena premijer u istoriji Perua.
2003. - U 96. godini umrla je čuvena holivudska glumica Ketrin Hepbern (Ketherine Hepburn), koja je igrala u preko 50 filmova i osvojila četiri Oskara za uloge u filmovima: "Jutarnja slava", "Pogodi ko dolazi na večeru", "Zima jednog lava" i "Na zlatnom jezeru".
2004. - Na samitu u Briselu za šefa evropske diplomatije izabran je Visoki predstavnik Evropske uUnije za spoljnu politiku Havijer Solana, koji će postati prvi šef diplomatije EU kada na snagu stupi budući evropski ustav, nakon što ga ratifikuje svih 25 zemalja članica Unije.
2004. - Haški tribunal osudio je bivšeg lidera Srba u Hrvatskoj Milana Babića na 13. godina zatvora, za zločine protiv čovečnosti nad hrvatskim civilima u bivšoj Republici Srpskoj Krajini (RSK) 1991-92. godine. Babić je 5. marta 2006. izvršio samoubistvo u pritvorskoj ćeliji u Sheveningenu.

1. jul

1569. - Stvorena je Lublinska unija kojom su se ujedinile Litvanija i Poljska. Deobom Poljske 1795. veći deo Litvanije pripao je Rusiji.
1804. - Rođena je francuska književnica Žorž Sand (George), preteča feminizma, autorka sentimentalnih, socijalnih i seoskih romana i priča ("Indijana", "Lelija", "Đavolja bara", "Majstori trubači", "Povest mog života"). Ostavila je i obimnu prepisku i memoare.
1835. - U Pešti je štampan prvi broj "Serbskog narodnog lista", ilustrovanog književnog nedeljnika Srba u Mađarskoj, koji je pokrenuo publicista i urednik "Letopisa" Matice srpske Teodor Pavlović. List je s kraćim prekidima izlazio do 1848.
1839. - Umro je turski sultan Mahmud II, poslednji vladar iz dinastije Osmana Osvajača. Na vlast je došao 1808. i pokušao da reformama zustavi propadanje osmanskog carstva. Sproveo je reforme u vojsci po evroposkom uzoru i ukinuo janičare. Srbiji je priznao proširenu autonomiju (hatišerif iz 1830. godine).
1860. - Umro je američki industrijalac Čarls Guđer (Charles Goodyear), koji je 1839. otkrio proces vulkanizacije kaučuka što je dorinelo brzom razvoju industrije gume, posebno prozvodnji automobilskih guma.
1867. - Ontario, Kvebek, Nova Škotska i Nju Branzvik proglasile su federalnu uniju Kanada, koja je "Severno-američkim zakonom" britanskog Parlamenta dobila status dominiona.
1872. - Rođen je francuski inženjer i pilot Luj Blerio (Louis Bleriot), utemeljivač francuske avio-industrije. Prvi je avionom preleteo kanal Lamanš 1909. godine.
1876. - Umro je ruski revolucionar, anarhist Mihail Aleksandrovič Bakunjin. Zbog širenja liberalnih ideja, ruski Senat ga je 1844. lišio plemićke titule i osudio na robiju u Sibiru odakle je uspeo da pobegne u zapadnu Evropu gde je nastavio revolucionarne aktivnosti.
1887. - Počela je da radi prva astronomsko-meteorološka stanica u Srbiji koju je u svojoj kući na Vračaru u Beogradu organizovao profesor Velike škole Milan Nedeljković. Godine 1902. on je počeo da izdaje i prvu opštu prognozu vremena.
1896. - Umrla je američka književnica Herijet Elizabet Bičer Stou (Harriet Elizabeth Beecher Stowe), koja je romanom "Čiča Tomina koliba" pridobila brojne savremenike za oslobađanje Crnaca od ropstva.
1902. - Rođen je američki filmski režiser nemačkog porekla Vilijam Vajler (William Wyler), dobitnik Oskara za filmove "Gospođa Miniver", "Ben Hur" i "Najlepše godine našeg života". Proslavio se i filmovima "Male lisice", "Keri", "Praznik u Rimu".
1921. - Prvi put je primenjena vakcina za zaštitu dece od tuberkuloze (BCG).
1921. - Na tajnom sastanku u Šangaju osnovana je Komunistička partija Kine, koja je 1949. preuzela vlast.
1942. - Nemačke trupe su u Drugom svetskom ratu, posle osmomesečne opsade, zauzele Sevastopolj, najvažniju rusku crnomorsku luku na poluostrvu Krim.
1946. - SAD su izvršile probu atomske bombe na atolu Bikini u Pacifiku.
1960. - Gana je postala republika, s prvim predsednikom Kvame Nkrumahom (Kwame).
1961. - Rođen je američki atletičar Karl Luis (Carl Lewis), jedan od najuspešnijih sportista 20. veka. Na Olimpijskim igrama 1984. osvojio je četiri zlatne medalje.
1966. - Održan je Brionski plenum Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, na kojem su iz rukovodstva partije uklonjeni Aleksandar Ranković, potpredsednik SFR Jugoslavije i Svetislav Stefanović, savezni sekretar za unutrašnje poslove, što je značilo i uklanjanje sa državnih funkcija. Kao odgovorni za rad Službe državne bezbednosti, optuženi su za prisluškivanje predsednika SFRJ Josipa Broza Tita i za šovinističku politiku prema Albancima na Kosovu.
1974. - Umro je argentinski general i političar Huan Domingo Peron (Juan), osnivač Peronističkog pokreta. Kao predsednik Argentine (1946-55 i 1973-74) vladao je autokratski, oslanjajući se na vojsku, radničke sindikate i izuzetnu popularnost supruge Eve, koja ga je zamenila na mestu predsednika.
1991. - Na sastanku u Pragu lideri istočnoevropskih zemalja ukinuli su vojni savez Varšavski pakt, osnovan 1955.
1994. - Vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat (Yasser) vratio se u Palestinu, posle 27-godišnjeg izbeglištva.
1999. - Umro je južnorodezijski političar Džošua Nkomo (Joshua), borac protiv rasističke vladavine belaca u Južnoj Rodeziji (Zimbabve) i lider pokreta za nezavisnost (1950-70). Sa Robertom Mugabeom formirao je Patriotski front.
2000. - Posle sastanka šefova država u Pjongjangu (13-15. juna) predstavnici dve Koreje potpisali su sporazum o spajanju porodica koje su zbog rata bile razdvojene skoro pola veka.
2003. - SAD su ukinule vojnu pomoć za oko 50 zemalja, uključujući i Srbiju i Crnu Goru. Te zemlje nisu do određenog roka potpisale sa Vašingtonom bilateralni sporazum o neizručivanju državljana SAD Međunarodnom krivičnom sudu u Hagu.
2004. - Umro je američki glumac Marlon Brando (80), jedan od najuticajnih glumaca svoje generacije i dobitnik Oskara za uloge u filmovima "Kum" i "Na dokovima Njujorka".

2. jul

1489. - Rođen je engleski verski reformator Tomas Krenmer(Thomas Cranmer). Kao kenterberijski nadbiskup (od 1533) omogućio je kralju Henriju VIII da se proglasi poglavarom engleske državne crkve. U vreme restauracije katolicizma pod Marijom Tjudor (Mary Tudor) spaljen je na lomači. Uveo je bogosluženje na engleskom jeziku i sastavio "Opšti molitvenik" na engleskom.
1566. - Umro je francuski astrolog Nostradamus, autorknjige "Proročanstva". Bio je lični lekar francuskog kralja Šarla Ix (Charles) i dvorski astrolog Katarine Mediči (Caterina Medici).
1714. - Rođen je nemački kompozitor i dirigent Kristof Vilibald Gluk (Christoph Willibald Gluck). Reformisao je operu tako što je muziku podredio tekstu i prilagodio je dramskoj radnji ("Orfej i Euridika", "Alcest", "Paris i Helena", "Ifigenija na Tauridi"").
1778. - Umro je francuski filozof i pisac Žan ŽakRuso(Jean-Jacques Rousseau), čije je delo bilo inspiracija Francuske revolucije i imalo značajan uticaj na evropsku književnost i filozofiju XVIII i XIX veka ("Emil", "Rasprava o poreklu i osnovama nejednakosti među ljudima", "Pismo Dalamberu", "Ispovesti").
1798. - Napoleon Bonaparta zauzeo je Aleksandriju. Nakon nekoliko pobeda nad Mamelucima ušao je u Kairo i nastavio pohod u dolinu Nila i Siriju. Francuska vojska povukla se iz Egipta 1801.
1819. - Velika Britanija je donela zakon kojim se zabranjuje rad dece ispod devet godina u tekstilnoj industriji, a rad dece mlađe od 16 godina ograničava na 12 časova dnevno.
1850. - Umro je Robert Pil, britanski premijer (1834-35;1841-46), osnivač Konzervativne partije. Kao ministar unutrašnjih poslova organizovao je 1829. londonsku policiju, a po skraćenici njegovog imena Bob policajci su dobili nadimak Bobi (Bobby).
1853. - Prelaskom ruske vojske preko reke Prut i napadom na tursketrupe počeo je Krimski rat.
1860. - Rusi su osnovali grad Vladivostok na obali Amurskogzaliva, koji je kasnije postao najznačajnija sovjetska luka (pomorska i vazdušna baza) na sovjetskom Dalekom istoku.
1877. - Rođen je nemački pisac Herman Hese (Hermann Hesse), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1946. ("Igra staklenih perli", "Stepski vuk", "Demijan", "Sidarta").
1900. - Grof Ferdinand fon Cepelin (Zeppelin) izvršio je prvi letvazdušnim brodom (dirižabl) nad Bodenskim jezerom u južnoj Nemačkoj. Kasnije je konstruisao nekoliko takvih vazduhoplova koji su po njemu dobili naziv Cepelin.
1915. - U emigraciji, u Parizu umro je meksički general ipredsednik (1877-80 i 1884-1911) Porfirio Dijas (Diaz).
1925. - Rođen je kongoanski političar Patris Lumumba, osnivač Kongoanskog nacionalnog pokreta i prvi premijer nezavisnog Konga 1960. Smenjen je u septembru iste godine, a u januaru 1961. ubijen je pod nerazjašnjenim okolnostima. Postao je simbol borbe protiv kolonijalizma afričkih naroda.
1940. - Pogođen torpedom s nemačke podmornice, potonuo je brod "Arandora star" koji je prevozio nemačke i italijanske zarobljenike u Kanadu. Nastradalo je više od 750 zarobljenika i članova posade.
1949. - Umro je bugarski revolucionar i državnik Georgi Mihajlovič Dimitrov, jedan od osnivača Komunističke partije Bugarske, prvi predsednik bugarske vlade posle Drugog svetskog rata, generalni sekretar Kominterne od 1935. do 1943. Godine 1933. uhapšen je u Berlinu zbog navodnog učešća u paljenju Rajhstaga i na čuvenom "Lajpciškom procesu" razotkrio da je podmetanje požara bila jedna od nacističkih provokacija kojom je režim pravdao teror nad komunistima i socijalistima. Pod pritiskom svetske javnosti pušten je iz zatvora krajem februara 1934.
1961. - Američki pisac Ernest Hemingvej (Hemingnjay) izvršio jesamoubistvo. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1954. ("Zbogom oružje", "Za kim zvona zvone", "Starac i more").
1964. - Predsednik SAD Lindon Džonson (Lyndon Johnson) potpisaoje "Akt o građanskim pravima", kojim je zabranjena rasna diskriminacija.
1966. - Francuska je izvršila prvu od šest proba atomske bombena pacifičkom atolu.
1976. - Proglašeno je ujedinjenje Severnog i Južnog Vijetnama ujednu državu sa glavnim gradom Hanojem.
1989. - Umro je ruski političar Andrej Andrejevič Gromiko, šefsovjetske diplomatije od 1957. do 1985, kada je postao predsednik Vrhovnog sovjeta ŠSR. Na mestu ministra spoljnjih poslova zamenio ga je Eduard Ševardnadže.
1990. - Ne prihvatajući ustavne promene u Srbiji, albanski delegati pokrajinske Skupštine Kosova usvojili su Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije. Skupština Srbije je 5. jula raspustila pokrajinsku Skupštinu, nakon čega su usledili štrajkovi i protesti kosovskih Albanaca.
1992. - Umro je Borislav Pekić, jedan od najznačajnijih jugoslovenskih književnika u drugoj polovini 20. veka. Kao član ilegalne organizacije Savezne demokratske omladine Jugoslavije, posle Drugog svetskog rata bio je nekoliko godina u zatvoru. Jedan je od osnivača Demokratske stranke 1989, prve posleratne opozicione partije u Srbiji ("Vreme čuda", "Kako upokojiti vampira", "Zlatno runo").
1997. - Umro je američki filmski glumac Džejms Stjuart (James Stenjart), dobitnik Oskara 1940. za film "Filadelfijska priča" ("Vrtoglavica", "Čovek koji je suviše znao", "Anatomija jednog ubistva").
1999. - Umro je Mario Puzo, autor bestselera "Kum" prema kojem jeFrensis Ford Kopola (Francis, Copolla) snimio istoimeni film.
2000. - Kandidat Narodne partije akcije i Zelene stranke Visente Foks (Vicente Fox) pobedio je na predsedničkim izborima u Meksiku, čime je okončana vladavina Institucionalne revolucionarne partije, koja je bila na vlasti od 1929. godine.
2000. - Prvo usađivanje mehaničkog srca izvršeno je u SAD.Sedmočasovnu operaciju izveli su hirurzi Univerziteta Luizvila Leman Grej (Grey) i Robert Dauling (Dowling).
2002. - Američki milioner i avanturista Stiv Foset (Steve Fossett) postao je prvi čovek koji je balonom obišao svet, preletevši 31.380 kilometara.

3. jul

321. - Rimski car Konstantin II, hrišćanin, proglasio jenedelju za dan odmora i verskog obreda.
1423. - Rođen je francuski kralj Luj XI (Louis), koji je tokomvladavine (1461-83), dajući gradovima privilegije, podstakao razvoj zanatstva i trgovine. Modernizovao je stare i podigao nove visoke škole.
1583. - Ruski car Ivan Grozni ubio je, u nastupu gneva, sina. Ovajautokrata sproveo je značajne reforme u Rusiji, a zbog okrutnog odnosa prema boljarima dobio je naziv Grozni. Kao tragični lik bio je inspiracija slikarima, muzičarima, književnicima, filmskim rediteljima...
1608. - Francuski istraživač Samiel de Šamplen (Samuel,Champlain) osnovao je kanadski grad Kvebek.
1642. - Umrla je francuska kraljica Marija de Mediči (Marie, Medici), kćerka toskanskog vojvode Frančeska de Medičija. Posle ubistva kralja Anrija IV (Henri) vladala je kao regentkinja (1610-17) uz sina Luja XIII (Louis). Za nju je građena Palata Luksemburg u Parizu čije su dvorane bile ukrašene 21 Rubensovom slikom koje se sada nalaze u Luvru.
1775. - General Džordž Vašington (George Washington), kasnije izabran za prvog predsednika SAD (1789), zvanično je preuzeo komandu nad vojskom kolonista u Američkom ratu za nezavisnost.
1849. - Francuske trupe su ušle u Rim savladavši otpor snaga Đuzepea Garibaldija (Giuseppe) i ponovo ustoličile poglavara rimokatoličke crkve papu Pija IX.
1881. - Pod pritiskom Velike Britanije, Turska je potpisala konvenciju s Grčkom kojom su Grci dobili Tesaliju i delove Epira.
1883. - Rođen je austrijski pisac Franc Kafka (Franz). Njegovadela, među kojima su najpoznatiji romani "Proces" i "Zamak" i pripovetka "Metamorfoza", imala su presudan uticaj na evropsku književnost 20. veka.
1904. - Umro je Teodor Hercl (Theodor Herzl), osnivač i lider cionističkog pokreta. Organizovao je prvi cionistički kongres u Bazelu (1897) i bio je prvi predsednik Svetske cionističke organizacije. U delu "Jevrejska država" (1896) izneo je plan za osnivanje jevrejske države u Palestini.
1940. - Britanci su onesposobili veliki deo francuske flot estacionirane u Oranu u severnoj Africi da ne bi došle u posed Nemačke. Francuzi nisu pristali da, nakon kapitulacije Francuske, predaju flotu dobrovoljno, pa je najveći deo uništen, a poginulo je preko 1.000 francuskih mornara.
1944. - Sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodi leglavni grad Belorusije Minsk i zarobile 100.000 nemačkih vojnika.
1954. - 1962 - Alžir je stekao nezavisnost posle 132 godine francuske kolonijalne vlasti.
1972. - Indija i Pakistan su potpisali mirovni sporazum, čime jeokončan sukob izazvan 1971. građanskim ratom u Istočnom Pakistanu (Bangladeš).
1987. - Ratni zločinac iz Drugog svetskog rata Klaus Barbi(Barbie), lokalni šef Gestapoa, nazvan "kasapin iz Liona", osuđen je u Francuskoj na doživotnu robiju.
1988. - Raketa sa američkog ratnog broda "Vensen" oborila jeiznad Persijskog zaliva u poslednjoj sedmici iransko-iračkog rata iranski putnički avion "Erbas A300". Poginulo je svih 290 ljudi u letilici.
1995. - Jugoslovenski košarkaši postali su evropski šampioni naprvenstvu u Atini. Pobeda je burno proslavljena u zemlji, a oduševljenje je bilo pojačano i zbog trogodišnje međunarodne izolacije SR Jugoslavije.
1996. - Predsednik Rusije Boris Jeljcin pobedio je u drugom izbornom krugu komunističkog kandidata Genadija Zjuganova, i time započeo drugi predsednički mandat.
2001. - Ruski avion "tupoljev 154" srušio se kod Irkutska.Poginulo je svih 145 putnika i članova posade.
2001. - Na prvom pojavljivanju pred Međunarodnim sudom za ratnezločine u Hagu bivši predsednik SRJ Slobodan Milošević izjavio je da ne priznaje taj sud i odbio da se izjasni o optužnici koja ga tereti za progon, deportaciju i ubijanje kosovskih Albanaca 1999.
2004. - Manastir Visoki Dečani uvršten je na listu svetske baštine UNESKO-a kao peti spomenik iz Srbije i Crne Gore. Na listi UNESKO-a nalazi se ukupno 754 spomenika iz celog sveta.
2004. - Umro je Andrijan Nikolajev, ruski kosmonaut koji je 1962.godine postavio rekord u boravku u svemiru kružeći oko Zemlje 64 puta za ukupno 96 sati.

4. jul

1190. - Engleski kralj Ričard Lavljeg Srca (Richard) i francuski kralj Filip II (Philip) krenuli su u Treći krstaški rat. Njima se u tom ratu pridružio i nemačko-rimski car Fridrih I Barbarosa (Fridrick).
1631. - U Parizu je otvorena agencija za zapošljavanje, prva u svetu.
1753. - Rođen je francuski pronalazač Žan Pjer Fransoa Blanšar (Jean Pierre Francois Blanshard), koji je 1785. s Džonom Džefrisom (John Jeffries) prvi preleteo kanal Lamanš balonom.
1776. - Na Kontinentalnom kongresu u Filadelfiji potpisana je američka Deklaracija o nezavisnosti. Taj dan slavi se u SAD kao Dan nezavisnosti.
1776. - The United States adopted the Declaration of Independence
1799. - Rođen je švedsko-norveški kralj Oskar I (Oscar), koji je tokom vladavine (1844-59) vodio politiku švedske neutralnosti i ujedinjenja skandinavskih zemalja.
1804. - Nathaniel Hawthorne, American author
1807. - Rođen je italijanski revolucionar Đuzepe Garibaldi (Giuseppe), vođa pokreta za nezavisnost i ujedinjenje Italije. Legendarnim pohodom sa svojim dobrovoljcima ("hiljadu crvenih košulja") oslobodio je 1860. Siciliju od vlasti Burbona i u septembru trijumfalno ušao u Napulj. Izabran je za poslanika Rima 1874, ali je odbio počasti kralja Viktora Emanuela, titule vojvode i maršala.
1807. - Giuseppe Garibaldi, Italian soldier
1826. - U istom danu umrli su bivši predsednici SAD Džon Adams (John) (1797-1801) i Tomas Džeferson (Thomas Jefferson) (1801-09).
1829. - Britain's first regular bus service began running in London
1840. - Cunard began its Atlantic crossing service
1848. - Objavljen je "Komunistički manifest" Karla Marksa (Marx) i Fridriha Engelsa (Friedrich).
1848. - Umro je francuski pisac i diplomata Fransoa Rene Šatobrijan (Francois, Shateaubriand). Smatra se tvorcem francuskog modernog književnog stila i jezika. Rafinirani stilista u delu "Memoari s onu stranu groba", u političkim spisima negira tekovine francuske buržoaske revolucije i racionalizam u filozofiji.
1881. - Billy The Kid, the American outlaw, was shot and killed
1900. - Louis Armstrong, American jazz trumpeter
1900. - Rođen je legendarni američki džez muzičar, trubač i pevač Luj "Sačmo" Armstrong (Louis Satchmo). Mnogobrojne turneje sirom sveta donele su mu nezvaničnu titulu ambasadora dobre volje.
1903. - Pušten je u rad prvi pacifički telegrafski kabl, između San Franciska i Manile.
1927. - Gina Lollobrigida, Italian born film actress
1927. - Neil Simon, American author
1927. - Rođena je italijanska filmska glumica Đina Lolobriđida (Gina Lollobrigida), prva zvezda italijanske kinematografije posle Drugog svetskog rata ("Fanfan Lala", "Lepotice noći", "Hleb, ljubav i mašta", "Provincijalka").
1934. - Umrla je francuska naučnica poljskog porekla Marija Kiri Sklodovska (Maria Curie Sklodonjska). Otkrila je radioaktivne elemente radijum i polonijum. Prvu Nobelovu nagradu za fiziku podelila je 1903. sa suprugm Pjerom (Pierre) i Bekerelom (Beckuerel), a drugu za hemiju dobila je 1911.
1942. - Prince Michael of Kent
1943. - Pod nerazjašnjenim okolnostima u avionskoj nesreći u Gibraltaru poginuo je poljski general i političar Vladislav Sikorski (Vladyslav), šef vlade u emigraciji i tokom Drugog svetskog rata vrhovni komandant Poljskih oružanih snaga na Zapadu.
1946. - The Philippine Islands were granted independence by the United States
1946. - Filipini su stekli nezavisnost nakon 47 godina vladavine SAD.
1950. - David Jenson, Radio DJ
1968. - Alec Rose reached Portsmouth after sailing around the world, single handed
1976. - Izraelski komandosi upali su na aerodrom Entebe u Ugandi i oslobodili 102 taoca iz francuskog putničkog aviona koji su oteli arapski ekstremisti. Poginuli su četiri komandosa, sedam od 10 otmičara i oko 20 ugandskih vojnika.
1976. - Israeli forces mounted an attack on Entebee airport to free hostages
1979. - Bivši predsednik Alžira Ahmed Ben Bela (Bella) pušten je nakon 14 godina iz kućnog pritvora. Bio je prvi predsednik nezavisnosg Alžira (1963), a sa vlasti ga je uklonio Huari Bumedijen (Houari Boumedienne) državnim udarom 1965.
1986. - Miners in the South African diamond mines went on strike
1997. - Američka vasionska sonda "Patfajnder" spuštena je na Mars.
1999. - Alžirski predsednik Abdelaziz Buteflika (Bouteflika) amnestirao je hiljade muslimanskih vojnih zatvorenika.
2000. - Umro je jedan od najslavnijih poljskih pisaca i antikomunista Gustav Herling-Grudžinski (81).
2001. - U avionskoj nesreći u Sibiru poginulo je 145 ljudi.
2003. - U terorističkom napadu na šiitsku džamiju u pakistanskom gradu Keta, za vreme molitve poginule su 53 osobe.

 5. JUL

1596. - Engleski pomorci opustošili su špansku obalu iopljačkali Kadiz, pomorsku luku koja je otkrićem Amerike dobila prvorazredan značaj.
1791. - The first ever British ambassador to the United States was appointed
1810. - Phineas T. Barnum, Circus entrepreneur
1811. - Venecuela je postala prva južnoamerička država koja jeproglasila nezavisnost od Španije.
1817. - Gold sovereigns were first issued
1830. - U pohodu na Alžir Francuzi su zauzeli grad Alžir. Alžirje ostao pod francuskom upravom do 1962, kada je ta severnoafrička zemlja stekla nezavisnost.
1830. - 1865 - Vilijam But (William Booth) osnovao je u Londonu "Hrišćansku misiju" koja je kasnije dobila naziv "Vojska spasa" i bavila se uglavnom humanitarnim radom. Bila je vrlo aktivna u periodu posle Drugog svetskog rata.
1853. - Cecil Rhodes, Founder of Rhodesia (now Zimbabwe)
1865. - The speed of road vehicles was limited to 2mph in towns & 4mph in the country
1865. - U Velikoj Britaniji je donet prvi u svetu zakon oograničenju brzine - dve milje na sat.
1879. - Rođen je američki teniser i političar Dvajt Dejvis (Dnjight Davis), ministar rata (1925-29). Osnovao je 1900. tenisko takmičenje "Dejvis kup".
1879. - Dwight Davis, American statesman
1880. - Rođen je češki violinista i kompozitor Jan Kubelik,koga su zbog virtuoznog stila upoređivali sa Paganinijem (šest violinskih koncerata, Američka simfonija).
1889. - Rođen je francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto (Jean Cocteau). Kao eksperimentator prošao je kroz sve faze moderne umetnosti - kubizam, dadaizam, nadrealizam, a po raznolikosti opusa smatra se korifejem francuskog duha ("Orfej", "Strašna deca", "Petao i Arlekin"). Član Francuske akademije postao je 1955.
1889. - Umro je srpski pisac Jakov Ignjatović, začetnik realizmau srpskoj književnosti. Pisao je pesme, kulturnoistorijske članke, putopise, romane i pripovetke i uređivao Srpske novine i Srpski letopis ("Večiti mladoženja", "Trpen-spasen", "Milan Narandžić").
1891. - Rođen je hrvatski pesnik Avgustin Tin Ujević, koji jesvojom lirikom, ali i boemskim životom, obeležio razdoblje između dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti ("Lelek sebra", "Kolajna", "Žedan kamen na studencu").
1901. - Rođen je ruski pozorišni reditelj i glumac Sergej Vladimirovič Obrascov, osnivač Državnog centralnog pozorišta lutaka. Režirao je više od 50 lutkarskih predstava koje se smatraju antologijskim delima tog pozorišnog žanra.
1911. - Georges Pompidou, French statesman
1911. - Rođen je francuski državnik Žorž Pompidu (Georges Pompidou), predsednik Francuske (1969-74) nakon povlačenja Šarla de Gola (Charles, Gaulle). Kao blizak saradnik De Gola, šef njegovog kabineta i premijer od 1962. do 1968, uglavnom je sledio ideje slavnog prethodnika.
1932. - U Portugalu je premijer postao Antonio de Oliveira Salazar, koji je 1933. zaveo profašističku diktaturu, okončanu tek 1974, četiri godine posle njegove smrti.
1943. - Nemačkom ofanzivom iz pravca Orela i Harkova na sovjetske položaje počela je Kursko-orelska bitka, jedna od najvećih bitaka u Drugom svetskom ratu.
1945. - Winston Churchill lost the General Election
1946. - The bikini swimsuit was first demonstrated at a Paris fashion show
1948. - The National Health Service was established in Britain
1953. - Maggie Moon, Singer
1953. - Elizabeth Emmanuel, English dress designer
1959. - Predsednik Indonezije Ahmed Sukarno raspustio jeparlament, suspendovao Ustav iz 1950. i zaveo diktatorski režim.
1969. - The Rolling Stones staged a free concert in Hyde Park
1975. - Zelenortska ostrva su dobila nezavisnost nakon 500 godina portugalske vlasti.
1975. - Američki teniser Artur Eš (Arthur Ashe) postao je prvicrnac pobednik turnira u Vimbldonu.
1977. - U Pakistanu je izvršen vojni udar kojim je general Mohamad Zija ul Hak (Mohammad Zia ul-Hack) zbacio s vlasti premijera Zulfikara Ali Buta (Bhutto).
1977. - Pakistans leader, Mr Bhutto, was deposed by the military
1980. - Švedski teniser Bjorn Borg pobedio je peti put uzastopnona turniru u Vimbldonu.
1994. - Palestinski vođa Jaser Arafat (Yasher), koji je doputovaona Zapadnu obalu nakon 27 godina izbeglištva, najavio je stvaranje države Palestine na teritoriji pod palestinskom samoupravom, sa glavnim gradom u istočnom Jerusalimu.
2001. - Henelore Kol (Hennelore Kohl), supruga bivšeg nemačkogkancelara Helmuta Kola, izvršila je samoubistvo. Ona je dugo godina bolovala od retke bolesti koja je izazvala alergiju na svetlo.
2001. - Makedonske vlasti i albanski pobunjenici postigli sudogovor o primirju. Mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji, potpisan je 13. avgusta u Ohridu.
2002. - Umro je legendarni bejzbol igrač Ted Vilijams (Williams)(83), jedan od najvećih "bacača" svih vremena i poslednji Amerikanac koji je postigao 400 "hitova" za jednu sezonu.
2002. - Dve Čečenke aktivirale su eksploziv na otvorenomrok-festivalu, koji se održavao na moskovskom aerodromu Tušino. U eksploziji je poginulo 16 osoba, uključujući i teroristkinje, a 60 ih je povređeno.
2004. - U Indoneziji su održani prvi direktni predsednički izbori, šest godina nakon što je okončana 32-godišnja diktatura bivšeg predsednika Suharta.

6. JUL

1415. - Češki reformator Jan Hus spaljen je, kao jeretik, nalomači u Konstanci zbog svog teološko-polemičkog dela "O crkvi". Bio je rektor univerziteta u Pragu (1402), reformisao je češki jezik i pravopis.
1533. - Umro je Lodoviko Ariosto (Lodovico), autor viteškog epa"Besni Orlando". Smatra se najvećim pesnikom italijanske renesanse.
1535. - Engleski humanista i pisac Tomas Mor (Thomas More)pogubljen je kao izdajnik, zbog neslaganja sa crkvenom politikom kralja Henrija VIII (Henry). Godine 1935. katolička crkva ga je proglasila za sveca. Autor je političko-filozofskog dela "Utopija" u kojem je izneo ideju o idealnoj ljudskoj zajednici.
1855. - Rođen je vojvoda Živojin Mišić, jedan od najboljih srpskih vojskovođa. Komandovao je operacijama u Kolubarskoj bici u kojoj su Srbi izvojevali pobedu nad Austro-Ugarskom (1914) u Prvom svetskom ratu. Napisao je nekoliko vojnih dela od kojih je najpoznatije "Strategija".
1885. - Francuski biolog i hemičar Luj Paster (Louis Pasteur)prvi put je uspešno primenio vakcinu protiv besnila na ljudskom biću, devetogodišnjem Žozefu Majsteru (Joseph Meister) iz Alzasa.
1893. - Umro je francuski pisac Gi de Mopasan (Guy, Maupašant),jedan od najznačajnijih autora kratke forme u svetskoj književnosti ("Dunda", "Strasti", "Naličja", "Zamke").
1908. - U Turskoj je počela "mladoturska revolucija" podvođstvom mlađih oficira i intelektualaca nezadovoljnih vladavinom sultana Abdula Hamida II.
1919. - Prvi vazduhoplov koji je preleteo Atlantik, britanski dirižabl "R-34" spustio se na Ruzveltovu poljanu u Njujorku.
1923. - Zvanično je proglašeno osnivanje SSSR (Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika), na osnovu odluke Prvog svesaveznog kongresa sovjeta krajem 1922.
1928. - U Njujorku je održana premijera filma "Svetla Njujorka",prvog zvučnog filma u istoriji kinematografije.
1944. - U požaru koji je u glavnom šatoru cirkusa "Ringling Brothers and Barnum & Bailey" izazvao gutač vatre, u američkom gradu Hartford u Konektikatu, poginulo je 167 ljudi.
1962. - Umro je Vilijam Fokner (William Faulkner), jedan od najznačajnijih modernih američkih pisaca. Njegov književni opus najvećim delom predstavlja sagu o sudbini američkog Juga. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1949. ("Sartoris", "Buka i bes", "Svetlost u avgustu", "Konjički gambit", "Divlje palme").
1964. - Britanski protektorat u Africi Njasalend je, pod nazivom Malavi, postao nezavisna država u okviru Britanskog komonvelta.
1967. - U Nigeriji je počeo građanski rat zbog proglašenja nezavisnosti Istočne Nigerije (Bijafra). U dvogodišnjem ratu poginulo je više od milion ljudi.
1971. - Umro je legendarni američki džez muzičar, trubač ipevač Luis "Sačmo" Armstrong (Louis Satchmo), najznačajnija ličnost u istoriji džeza. Karijeru je počeo 1918, a mnogobrojne turneje širom sveta donele su mu nezvaničnu titulu ambasadora dobre volje.
1973. - Umro je nemački dirigent Oto Klemperer (Otto), jedan od najznačajnijih dirigenata 20. veka, posebno čuven po izvođenju Betovenovih (Beethoven) dela.
1988. - U eksploziji naftne platforme "Pajper Alfa" u britanskomdelu Severnog mora, poginulo je 167 ljudi.
1990. - Predsednik Bugarske Petar Mladenov podneo je ostavku zbog optužbi da je naredio da se tenkovima rasture antivladini protesti.
1999. - Pripadnici međunarodnih mirovnih snaga u Bosni uhapsilisu u Banjaluci lidera Narodne stranke i poslanika u Skupštini Republike Srpske Radoslava Brđanina i izručili ga Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.
2000. - Skupština SR Jugoslavije usvojila je amandmane na Ustavkojima je tadašnjem predsedniku Slobodanu Miloševiću omogućeno da se ponovo kandiduje za predsednika SR Jugoslavije.
2000. - Talas vrućina koji je zahvatio Jugozapadnu Evropu, satemperaturama vazduha i do 45 stepeni Celzijusa, prouzrokovao je smrt 25 ljudi i mnoge požare.
2003. - Predsednik Liberije Čarls Tejlor prihvatio je ponudu zaazil u Nigeriji. Njegov odlazak je bio uslov američkog predsednika Džordža Buša za angažovanje SAD na uspostavljanju mira u toj zapadnoafričkoj zemlji koju već 14 godina potresaju sukobi.
2005. - Iz Ulcinja ka Dubrovniku i Splitu krenula je prva redovna autobuska linija iz Crne Gore prema Hrvatskoj, posle 14 godina prekida zbog rata bivšoj Jugoslaviji.

7. JUL

1307. - Umro je engleski kralj Eduard I (Edward) na putu prema Škotskoj, gde je krenuo da uguši ustanak.
1572. - Umro je Sigismund II August, poslednji poljski kralj izdinastije Jageloviča. Tokom njegove vladavine (od 1548) stvorena je unija Poljske, Litvanije i Zapadne Prusije (Lublinska unija 1569). Proglasio je 1572. opštu slobodu veroispovesti.
1585. - Pod pritiskom katoličke "Svete lige" francuski kralj Anri III (Henry) izdao je Nemurski edikt protiv hugenota.
1752. - Rođen je Žozef Mari Žakar (Joseph Marie Jacljuard),francuski pronalazač, izumitelj razboja za tkanje (1801).
1807. - U Tilzitu je potpisan mirovni ugovor kojim je završen rat Francuske i Rusije, učesnice u koaliciji protiv Napoleona. Ugovor, koji je ostao na snazi do Napoleonove invazije na Rusiju 1812, podrazumevao je i savezništvo, a Napoleon se, pored ostalog, obavezao da neće progoniti Crnogorce zbog njihove borbe protiv Francuske.
1815. - Savezničke snage (Šesta koalicija protiv Napoleona) ušle su u Pariz nakon abdikacije Napoleona Bonaparte.
1816. - Umro je irski dramski pisac i političar Ričard Šeridan(Richard Sheridan), autor popularnih komedija "Škola skandala" i "Kritičar". Kao član britanskog parlamenta (1780-1812) proslavio se kao politički govornik.
1854. - Umro je nemački fizičar Georg Simon Om (Ohm). Po njemuje dobila ime jedinica za merenje eletričnog otpora u međunarodnom sistemu mera (om).
1860. - Rodio se austrijski kompozitor Gustav Mahler, poslednji od velikih bečkih simfoničara. Umro je 18 maja 1909.
1860. - Rođen je austrijski kompozitor i dirigent Gustav Maler(Mahler), autor devet čuvenih simfonija i ciklusa pesama. Bio je direktor Bečke opere (1897-1907) koja je pod njegovom upravom doživela zlatno doba.
1887. - Rođen je francuski slikar i grafičar rusko-jevrejskog porekla Mark Šagal (Marc Shagall). Veći deo života proveo je u Parizu, ali se inspirisao ruskim folklorom i uspomenama iz detinjstva. Ilustrovao je Gogoljeve "Mrtve duše" i Bibliju i oslikao parisku Operu, sinagogu u Jerusalimu, zgradu UN u Njujorku i uradio vitraže u katedrali u Mecu.
1890. - The electric chair was used for the first time in the United States
1893. - U Zagrebu je rođen hrvatski pisac Miroslav Krleža, jednaod najznačajnijih ličnosti u kulturno-književnim zbivanjima 20. veka na jugoslovenskom prostoru. Od 1950. bio je na čelu Jugoslovenskog leksikografskog zavoda i glavni i odgovorni urednik Enciklopedije Jugoslavije. Njegov obimni književni opus obuhvata poeziju, romane, pripovetke, drame, eseje ("Hrvatski bog Mars", "Povratak Filipa Latinovića", "Gospoda Glembajevi", "U agoniji").
1898. - SAD su anektirale Havajska ostrva.
1901. - Vittorio de Sica, Italian film director
1911. - Rođen je italijanski kompozitor Đan Karlo Menoti (Gian Carlo Menotti), poznat po operama sa temama iz savremenog života, za koje je sam pisao libreta ("Konzul", "Medijum", "Amelija na balu"). Osnovao je muzički festival u Spoletu.
1922. - Pierre Cardin, French fashion designer
1930. - Umro je engleski pisac Artur Konan Dojl (Arthur Conan Doyle), lekar po zanimanju. Oprobao se u različitim književnim žanrovima, ali je svetsku popularnost stekao pričama o detektivu Šerloku Holmsu (Sherlock Holmes).
1937. - Sukobom japanskih i kineskih trupa kod mosta Marko Poloblizu Pekinga počeo je japansko-kineski rat.
1940. - Ringo Starr, Beatles drummer
1941. - Bill Oddie, Comedian and bird watcher
1941. - U Srbiji je počeo ustanak protiv nemačke okupacije, podvođstvom komunista.
1941. - United States armed forces arrived in Iceland
1941. - Michael Howard, Conservative cabinet minister
1971. - The US Apollo 15 spacecraft returned from its lunar landing mission
1978. - Nakon sticanja nezavisnosti od Velike Britanije proglašena je država Solomonski Otoci.
1985. - Robert Mugabe became the first President of the newly named Zimbabwe
1986. - The South African banning order on Winnie Mandella was lifted
1991. - Usvojena je Brionska deklaracija o mirnom rešenju jugoslovenske krize, kojom se vlada SFR Jugoslavije obavezala da će povući saveznu vojsku (JNA) iz Slovenije, a slovenačke vlasti na demobilizaciju slovenačkih trupa. Odluke Slovenije i Hrvatske o nezavisnosti suspendovane su na tri meseca. Prihvaćeno je da u Sloveniju i Hrvatsku dođu posmatrači EZ.
1994. - U Jemenu je okončan dvomesečni građanski rat ulaskomtrupa Severnog Jemena u glavni grad Južnog Jemena Aden.
1995. - U Beogradu je otvorena prva podzemna železnička stanica.
2000. - U Beogradu je umro jugoslovenski kompozitor i muzikolog Nikola Hercigonja. Njegova muzika inspirisana je nacionalnom istorijom i folklorom (scenski oratorijum "Gorski venac", simfonijski ples "Linđo", ciklusi pesama za glas i orkestar, muzika za film).
2000. - Ceo tiraž knjige "Hari Poter i vatreni pehar", četvrti nastavak avantura dečaka mađioničara, rasprodat je u pretplati, pre nego što je izašao iz štampe.
2001. - Nakon četiri dana pregovora SAD su predale japanskim vlastima narednika Timotija Vudlenda, osumnjičenog za silovanje mlade Japanke na ostrvu Okinava, čime je razrešen diplomatski spor između dve zemlje. Vudlend je kasnije osuđen na 32 meseca zatvora. Slučaj je izazvao revolt kod žitelja ovog japanskog ostrva, na kojem su 1995. godine tri američka vojnika silovala 12-godišnju devojčicu.
2003. - Odlukom visokog predstavnika međunarodne zajednice u BiH Pedi Ešdauna zamrznuti su bankovni računi 14 osoba u BiH, među kojima su i članovi porodice haškog optuženika Radovana Karadžića.
2005. - U seriji eksplozija u podžemnoj železnici i gradskom autobusu u Londonu život je izgubilo 56 lica, a preko 700 je povređeno. Odgovornost za napade preuzela je islamistička grupa Al Kaida za Evropu.

8. JUL

1497. - Vasko da Gama, portugalski moreplovac i istraživač, krenuo je na svoje dugo putovanje oko južnog rta Afrike. Na tom putu, on je otkrio Indiju.
1822. - Persi Biš Šeli (Percy Byshe Shelley), jedan od najznačajnijih pesnika engleskog romantizma, udavio se u brodolomu na jedrenju kod Livorna (Italija). ("Kraljica Mob", "Oslobođeni Prometej", "Ševa", "Oda zapadnom vetru", "Odbrana poezije").
1846. - Danski kraq Kristijan VIII proglasio je da danski presto mogu da naslede žene. Tako je sprečio otcepljenje pokrajine Šlezvig-Holštajn.
1858. - Velika Britanija proglasila je pobedu nad indijskim ustanicima, nakon čega je ukinuto Carstvo mogula i likvidirana Istočnoindijska kompanija, a Indija je stavljena pod neposrednu upravu britanske krune.
1885. - Rođen je nemački filozof Ernst Bloh (Bloch). U njegovom opsežnom delu, koje se bavi problemima filozofije, istorije, religije, prava, etike, posebno mesto ima analiza fenomena utopijskog ("Duh utopije", "Tomas Mincer kao teolog revolucije", "Tragovi", "Nasleđe ovog vremena", "Sloboda i poredak", "Princip nade").
1894. - Rođen je ruski fizičar Pjotr Leonidovič Kapica, od 1935. direktor Instituta za fiziku Sovjetske akademije nauka u Moskvi, a od 1955. glavni organizator programa veštačkih Zemqinih satelita ("Sputnjik"). Najpoznatiji njegovi radovi su iz područja magnetizma i fizike niskih temparatura. Dobitnik je Nobelove nagrade za fiziku 1978.
1920. - Gradu Šapcu je svečano uručeno francusko odlikovanje "Ratni krst" za heroizam i stradanje njegovog stanovništva u Prvom svetskom ratu.
1942. - Umro je francuski maršal Luj Feliks Fransoa Franše Depere (Louis Felix Fransois Franchet d'Esperey), istaknuti vojskovođa u Prvom svetskom ratu i počasni vojvoda srpske vojske.
1943. - Od posledica torture u zatvoru Gestapoa umro je lider francuskog Pokreta otpora u okupiranoj Francuskoj u Drugom svetskom ratu Žan Mulen (Jean Moulin), poznat kao "Maks" (Max).
1956. - U Beogradu je emitovan prvi eksperimentalni TV prenos, povodom proslave stogodišnjice rođenja Nikole Tesle. Program iz privremenog studija u Institutu "Nikola Tesla" građani su pratili na četrdesetak prijemnika smeštenih u izlozima prodavnica u raznim delovima grada.
1967. - Umrla je britanska pozorišna i filmska glumica Vivijen Li (Vivien Leigh). Svetsku slavu stekla je ulogom Skarlet O'Hare (Scarlett) u američkom filmu "Prohujalo s vihorom" za koju je nagrađena Oskarom. Drugi Oskar dobila je za ulogu u filmu "Tramvaj nazvan želja".
1994. - Umro je Kim Il Sung, komunistički lider Severne Koreje, koji je upravljao zemljom od njenog osnivanja 1948. do smrti.
2000. - U Beogradu je umro Konstantin Vinaver, pijanista, muzikolog, operski dramaturg i dugogodišnji direktor Opere i baleta Narodnog pozorišta u Beogradu.
2002. - Okružni sud u Prokuplju osudio je na osam godina zatvora bivšeg rezervistu Vojske Jugoslavije Ivana Nikolića za zločin protiv civilnog stanovništva počinjen na Kosovu za vreme NATO bombardovanja SR Jugoslavije 1999. To je prva presuda pred domaćim sudovima za ratni zločin počinjen tokom rata na Kosovu.
2004. - Skupština Kosova je, bez prisustva srpskih predstavnika, usvojila amandmane kojima je Ustavni okvir za privremenu samoupravu na Kosovu preimenovan u "privremeni Ustav Kosova", a privremena institucije u "demokratske institucije".

9. JUL

1386. - U bici kod Zempaha savez švajcarskih kantona potukao je znatno nadmoćniju vojsku Leopolda III Habsburga. Ova bitka zabeležena je u istoriji ratovanja kao prva pobeda pešadije nad konjicom.
1441. - Umro je flamanski slikar Jan van Ajk (Eyck). Prvi je u evropskom slikarstvu prevladao srednjovekovne šeme i uveo novi likovni izraz, zbog čega se svrstava u najznačajnije ličnosti u istoriji slikarstva. Proslavio se oslikavanjem oltara u crkvi Sv. Bavona u Gentu.
1519. - Španski konkvistador Ernan Kortes (Hernan Cortez) iskrcao se na obalu Meksičkog zaliva, gde je osnovao grad Vera Kruz i počeo osvajanje Meksika koje je završio 1521. godine uništenjem carstva Asteka.
1609. - Rimsko-nemački car Rudolf II, da bi pridobio češke protestante, izdao je povelju o slobodi veroispovesti u Češkoj.
1686. - Formirana je Augsburška alijansa između nemačko-rimskog cara Leopolda I, Španije, Švedske, Holandije i Saksonije protiv francuskog kralja Luja DžIV (Louis).
1746. - Francuska flota je stigla na teritoriju Pondišeri u Indiji, koja je potom postala francuski posed. Vraćena je Indiji 1954.
1762. - Abdicirao je ruski car Petar III Fjodorovič Romanov, nekoliko meseci nakon što je preuzeo presto. Car je potom uhapšen i ubijen po naredbi njegove supruge, buduće carice Katarine II Aleksejevne, poznate kao Katarina Velika.
1810. - Napoleon Bonaparta anektirao je Holandiju.
1816. - Na Kongresu u Tukumanu proglašena je nezavisnost Ujedinjenih provincija Rio de la Plate (Argentina) od Španije.
1877. - Održan je prvi teniski turnir u Vimbldonu.
1879. - Rođen je italijanski kompozitor Otorino Respigi (Ottorino Respighi), jedan od pokretača obnove italijanske muzike na početku 20. veka ("Gregorijanski koncert" za violinu i orkestar, simfonijske poeme "Rimske pinije", "Rimske fontane").
1913. - Pobedom srpske vojske nad bugarskim trupama završena je bitka na Bregalnici u Drugom balkanskom ratu. Bitka je počela 30. juna kada su bugarske trupe bez objave rata napale srpsku i grčku vojsku u Makedoniji, dotadašnje saveznike u borbi protiv Turske.
1916. - Rođen je engleski državnik Edvard Hit (Edward Heath), lider Konzervativne partije od 1965. do 1975. Kao premijer (1970-74) uveo je Veliku Britaniju u Evropsku ekonomsku zajednicu (Evropska unija).
1922. - Američki plivač, kasnije filmski glumac ("Tarzan") Džoni Vajsmiler (Johnny Weissmuller) postao je prvi plivač koji je za manje od jedne minute (58,6 sekundi) preplivao 100 metara.
1932. - Umro je američki pronalazač King Kemp Džilet (Camp Gillette), izumitelj nožića za brijanje, kod nas poznatog kao "žilet", prema francuskoj verziji njegovog prezimena.
1944. - Britanske i kanadske trupe preuzele su od Nemaca u Drugom svetskom ratu grad Kaen u Normandiji, nakon žestokog bombardovanja i jednomesečnih bitki.
1960. - Sovjetski lider Nikita Sergejevič Hruščov upozorio je SAD da ne intervenišu protiv Kube, jer će u tom slučaju ŠSR podržati kubanski narod.
1963. - Potpisan je sporazum o formiranju Federacije Malezije, u čiji sastav su ušli Malaja, Singapur, Saravak i Severni Borneo (Sabah). Dve godine kasnije Singapur je istupio iz Malezije.
1971. - Poslednja američka baza u Vijetnamu predata je trupama Južnog Vijetnama.
1989. - Umro je srpski istoriograf Fedor Nikić, osnivač Muzeja fruškogorskih manastira. Bavio se ustavnim pravom, manjinskim pitanjem i crkvenom reformom. Napisao je više dela, uključujući "Lokalne uprave Srbije u 19. i 20. veku".
1993. - Koristeći genetičku metodu DNK fingerprintinga britanski naučnici identifikovali su posmrtne ostatke ruskog cara Nikolaja II Romanova i članova njegove porodice, koji su ubijeni u leto 1918. u Jekaterinburgu.
1996. - Rusija je nastavila ofanzivu na čečenske separtiste, nakon što je Boris Jeljcin ponovo izabran za predsednika.
1997. - Bokser teške kategorije Majk Tajson (Mike Tyson) kažnjen je zabranom bavljenja sportom na godinu dana i novčanom kaznom od tri miliona dolara zato što je tokom meča za svetskog šampiona u teškoj kategoriji 28. juna, protivnika, Ivandera Holifajlda (Evander Holyfield), ugrizao za uho.
1998. - U Zagrebu je umro jugoslovenski sineast Dušan Vukotić, dobitnik Oskara 1961. za kratki crtani film "Surogat".
2001. - Apelacioni sud u Santjagu suspendovao je proces protiv bivšeg čileanskog diktatora Augusta Pinočea (Pinochet) proglasivši ga mentalno nesposobnim. Pinoče je uhapšen 1998. u Londonu zbog zločina počinjenih u Čileu nakon dolaska na vlast vojnim udarom 1973.
2003. - Srbija i Crna Gora primljene su u punopravno članstvo Grupe država za borbu protiv korupcije (Group of States against Corruption - GRECO).
2004. - U napadima pobunjenika iz Ugande koji su opljačkali i spalili šest sela na jugu Sudana, poginulo je više od 100 osoba, a oko 15.000 meštana primorano je da pobegne iz svojih domova.

10. jul

138. - Umro je rimski car Hadrijan (Publius Aelius Hadrianus).Tokom vladavine od 117. izvršio je značajne reforme u Rimskom carstvu i utvrdio granice u Germaniji i Britaniji, gde je podigao bedem (Hadrijanov bedem) za zaštitu od upada Škota. Bio je veliki poštovalac grčke kulture i pokrovitelj umetnosti, pisao je stihove, vajao i slikao.
1099. - Umro je španski nacionalni junak El Sid (Cid) (RodrigoDiaz de Bivar), legendarna ličnost španske epske poezije, glavni lik Kornejeve (Corneille) tragedije "Sid" i Masneove (Mashenet) opere.
1509. - Rođen je švajcarski teolog francuskog porekla ŽanKalvin (Jean Calvin), vođa frakcije protestantizma u Ženevi (kalvinizam), koja je imala mnogobrojne pristalice u evropskim zemljama, posebno u Francuskoj (hugenoti), i izazvala velike društvene potrese. Njegovo delo "Temelji hiršćanstva" (1536) postalo je priručnik protestantske doktrine.
1584. - Po nalogu španskog dvora ubijen je holandski princ odOranža Vilem I Ćutljivi, borac protiv španske prevlasti i prvi nasledni namesnik (1581) Holandije.
1609. - U Minhenu je osnovana Katolička liga kao odgovor naosnivanje Protestantske unije (1608), što je pojačalo tenzije u Nemačkoj koje su dovele do izbijanja Tridesetogodišnjeg rata (1618-48) u centralnoj Evropi.
1774. - Nakon šestogodišnjeg rata, Rusija i Turska sklopile suKučuk-Kajnardžijski mir kojim je Turska izgubila Krim, prihvatila rusko-tursku granicu na Bugu i priznala Rusiji pokroviteljska prava nad Vlaškom i Moldavijom, kao i nad pravoslavnim podanicima u Turskoj.
1830. - Na Antilima je rođen francuski slikar i grafičar KamijPisaro (Camille Pišaro), jedan od učesnika prve izložbe impresionista u Parizu 1874. U kasnoj fazi opredelio se za poentilizam Seraa (Seurat) i Sinjaka (Signac).
1834. - Rođen je češki pisac Jan Neruda, predvodnik generacije "majevaca" - književnika koji su, okupljeni oko časopisa "Maj", promovisali češki književni realizam ("Malostranske pripovetke", "Arabeska", "Železnički radnici", zbirke pesama "Prosti motivi", "Kosmičke pesme", "Balade i romanse").
1840. - Napadom najmanje 70 nemačkih bombardera na ciljeve ujužnom Velsu, u Drugom svetskom ratu počela je Bitka za Britaniju. Pobeda britanskog vazduhoplovstva u septembru prisilila je Nemce da definitivno odustanu od invazije na Veliku Britaniju.
1856. - U selu Smiljani, kod Gospića u Hrvatskoj, rođen je Nikola Tesla, naučnik i pronalazač na polju elektrotehnike i radio-tehnike. Od 1884. do smrti 1943. živeo je u SAD. Patentirao je oko 700 pronalazaka od kojih nekoliko desetina ima široku primenu, među kojima je i serija izuma (1896-1914) koji čine temelj savremene radio-tehnike.
1871. - Rođen je francuski pisac Marsel Prust (Marcel Proust),čije je delo "U traganju za izgubljenim vremenom" ostavilo dubok trag ne samo u Francuskoj već i u evropskoj književnosti 20. veka, i izvršilo veliki uticaj na mnoge književnike.
1895. - Rođen je nemački kompozitor Karl Orf (Carl Orff), autorpopularne scenske kantate "Karmina Burana". Bavio se i pedagoškim radom, a u nastavu je uveo tzv. Orfov instrumentarij, sačinjen od grupe instrumenata prilagođenih deci.
1897. - U borbi za prevlast na području gornjeg Nila, francusketrupe zaposele su Fešoude (Kodok) u Sudanu, što je izazvalo ozbiljnu krizu u anglo-francuskim odnosima. Kompromisnim rešenjem 1899. godine, Francuska je dobila zapadni Sudan, a dolina Nila ostala je pod britanskom kontrolom.
1940. - Francuska Narodna skupština poverila je vlast maršalu Anriju Petenu (Henri Petain), koji je tokom Drugog sveskog rata predvodio kolaboracionističku vladu sa sedištem u Višiju.
1943. - Anglo-američke trupe u Drugom svetskom ratu iskrcale suse na Siciliju.
1945. - Virginia Wade, Tennis player
1953. - Sovjetski lider Nikita Hruščov smenio je ministra unutrašnjih poslova Lavrentija Beriju, bliskog Staljinovog saradnika i egzekutora u staljinističkim čistkama. Berija je kasnije uhapšen, osuđen na smrt i streljan.
1962. - Iz Kejp Kaneverala lansiran je prvi američki telekomunikacioni satelit "Telstar", koji je omogućio prenos TV programa preko Atlantskog okeana.
1973. - Bahamska ostrva su stekla nezavisnost u okviru Britanskog Komonvelta, posle 190 godina britanske kolonijalne vladavine.
1976. - Zbog pucanja ventila u hemijskoj fabrici "Ikmeza" ublizini Milana, oblak hemijskih materija, među kojima i dioksina, teško je zagadio četiri opštine - Seveza, Meda, Dezio i Čezena. To je bila prva ekološka nesreća te vrste u Evropi.
1992. - Američki sud osudio je bivšeg panamskog diktatora Manuela Norijegu (Noriega) na 40 godina zatvora jer je dozvolio krijumčarenje droge u Panami.
1994. - Leonid Kučma pobedio je na predsedničkim izborima u Ukrajini.
1995. - Vojne vlasti oslobodile su iz šestogodišnjeg kućnogpritvora vođu burmanske opozicije i dobitnicu Nobelove nagrade za mir Aung San Su Ći (Suu Kyi).
1999. - Šest afričkih vlada potpisalo je sporazum o prekiduvatre, čime je okončan građanski rat u Demokratskoj Republici Kongo. Sporazum je potpisan bez učešća pobunjeničkih grupa involviranih u sukobe.
2000. - U gomili smeća koja se srušila na sirotinjsko naselje,nazvano Obećana zemlja, u Manili (Filipini) stradalo je više od 200 ljudi.

11. JUL

1533. - Papa Klement VII (Clement) ekskomunicirao je engleskog kralja Henrija VIII (Henry), odbivši prethodno da poništi njegov brak s Katarinom Aragonskom (Catherine) i ozakoni vezu s Anom Bolen (Boleyn). Brak je u maju 1533. poništio kenterberjski nadbiskup Tomas Krenmer (Thomas Cranmer), a kralj je 1534. osnovao anglikansku crkvu i proglasio se za njenog poglavara.
1690. - U bici kod Bojna, u "Slavnoj revoluciji", engleski kralj Vilijam III Oranski pobedio je katoličke snage Džejmsa II. (Ovaj dan protestanti u Severnoj Irskoj, "Oranžisti", obeležavaju nizom parada i marševa, što izaziva revolt katolika i dovodi do sukoba sa policijom).
1844. - Rođen je Petar I Karađorđević, kralj Srbije (1903-1918) i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (1918-21). Za kralja Srbije izabran je nakon majskog prevrata 1903. u kojem su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin. Tokom vladavine, poštovao je Ustav i parlamentarnu demokratiju, a u spoljnoj politici oslanjao se na Rusiju, kao i na Francusku i Englesku.
1871. - Rođen je hrvatski političar i pisac Stjepan Radić, osnivač Hrvatske seljačke stranke, ministar prosvete u vladi Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od novembra 1925. do februara 1927, kada njegova stranka ponovo prelazi u opoziciju. Umro je od rana zadobijenih u atentatu koji je nad njim i još dvojicom poslanika HŠ-a u Skupštini u Beogradu izvršio 20. juna 1928. radikalski poslanik Puniša Račić.
1876. - U crnogorsko-turskom ratu (1876-78) Crnogorci su u bici na Fundini, u Kučima, pobedili tursku vojsku.
1920. - Rođen je američki filmski i pozorišni glumac ruskog porekla Taiđe Kan, poznat kao Jul Briner. Igrao je u mnogim filmovima, a nagradu Oskar dobio je za ulogu u muzičkom filmu Kralj i ja.
1921. - Mongolija je proglasila nezavisnost pod nazivom Narodna Republika Mongolija.
1921. - Održano je prvo zvanično prvenstvo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u vaterpolu. Pobedilo je Somborsko sportsko društvo.
1935. - Umro je francuski oficir Alfred Drajfus (Dreyfus), čije je suđenje za izdaju 1894. podelilo francusku javnost na dva tabora - demokrate, republikance, s jedne, i rojaliste, klerikalce, s druge strane. Na osnovu lažnih dokaza, Drajfus, koji je bio Jevrejin, osuđen je na doživotnu robiju, a rehabilitovan je 1906.
1937. - Umro je američki kompozitor Džordž Geršvin (George Gershnjin), koji je u klasičnu muziku uneo elemente popularne muzike, crnačkih duhovnih pesama i bluza (opera "Porgi i Bes", simfonijska fantazija "Amerikanac u Parizu", "Rapsodija u plavom", "Melanhonična rapsodija").
1960. - Premijer provincije Katanga u Kongu Moiz Čombe (Moise Tshombe) proglasio je nezavisnost te pokrajine, čime su počeli višegodišnji nemiri u toj afričkoj zemlji.
1978. - U eksploziji cisterne s tečnim gasom u španskom mediteranskom turističkom kampu u mestu San Karlos de la Rapita poginulo je oko 200 ljudi.
1979. - Americka vasionska stanica "Skajlab", nakon šestogodišnjeg kruženja oko Zemlje, raspala se prilikom prizemljenja.
1982. - U Beogradu je umro jugoslovenski pisac Mehmed-Meša Selimović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Posle Drugog svetskog rata bio je direktor drame Narodnog pozorišta u Sarajevu, umetnički direktor "Bosna-filma" i glavni urednik "Svjetlosti" ("Derviš i smrt", "Tvrđava", "Sjećanja").
1987. - UN su proglasile za petomilijarditog stanovnika planete novorođenog dečaka u Zagrebu Mateja Gaspara.
1989. - Umro je engleski pozorišni i fimski glumac, režiser i producent Lorens Olivije (Laurence Olivier), jedan od najboljih tumača likova Vilijama Šekspira (William Shakespeare), prvi glumac kojem je dodeljena plemićka titula. Dobitnik je najvećeg broja nagrada "Emi" za TV stvaralaštvo, nagrađivan je na festivalu u Kanu, dobio je Oskara za film "Hamlet".
1991. - Avion sa hodočasnicima iz Nigerije srušio se u plamenu u Džedi, u Saudijskoj Arabiji. Poginuli su svi putnici i članovi posade (261).
1995. - Bosanski Srbi zauzeli su Srebrenicu, a potom Žepu (25. jula). Više od 30.000 ljudi, uglavnom žena i dece, prebačeno je na teritoriju pod kontrolom vlade u Sarajevu. Snage bosanskih Srba optužene su kasnije da su na tom području izvršile ratni zločin i da je ubijeno oko 7.000 bosanskih Muslimana.
1995. - U Francuskoj je umro general Gojko Nikoliš, lekar, narodni heroj, španski borac i član Srpske akademije nauka i umetnosti.
1996. - Sudsko veće Međunarodng suda za ratne zločine u bivšoj SFRJ u Hagu potvrdilo je optužnice za ratne zločine i genocid protiv lidera bosanskih Srba Radovana Karadžića i vojnog komandanta Ratka Mladića. Sud je za njima raspisao međunarodne poternice.
2000. - Uz posredovanje predsednika SAD Bila Klintona (Bill Clinton), u Kejmp Dejvidu su počeli pregovori o pitanju suvereniteta nad Jerusalimom između izraelskog premijera Ehuda Baraka i palestinskog vođe Jasera Arafata (Yasher).
2001. - U Kambodži je odobreno donošenje zakona koji bi omogućio suđenje bivšim liderima Crvenih Kmera, tokom čije vladavine je ubijeno 1.700.000 ljudi.
2002. - Italijanski parlament je odobrio muškim naslednicima krune da se vrate u zemlju, čime je okončan 56-godišnji egzil kraljevske porodice zbog optužbi da je sarađivala sa fašistima.
2004. - Na devetu godišnjicu masakra u Srebrenici, u Memorijalnom centru Potočari sahranjeni su posmrtni ostaci 338 osoba muslimanske nacionalnosti, ubijenih u leto 1995. U tom centru je do tada pokopano ukupno 989 identifikovanih tela.

14. JUL

1223. - Umro je francuski kralj Filip II Avgust (Philippe Augustus). Vladavinu je počeo 1179. uspešnim ratovanjem protiv Engleza od kojih je preuzeo posede u zapadnoj Francuskoj, a pobedom nad englesko-nemačkom vojskom proširio je teritoriju Francuske. Učestvovao je u Trećem krstaškom ratu.
1602. - Rođen je francuski državnik italijanskog porekla Žil Mazaren (Jules Mazarin), naslednik kardinala Rišeljea (Rishelieu) na dvoru Luja XIII (1642). Za vreme regenstva Ane Austrijske, majke Luja XIV, Mazaren je imao punu vlast i kao vešt diplomata postavio je temelje francuske nadmoći u Evropi koja je do punog izražaja došla u vreme vladavine Luja XIV.
1789. - U Parizu narod je zauzeo zloglasni zatvor Bastilju, simbol monarhije. Taj dan smatra se početkom Francuske revolucije, događaja koji je predstavljao prekretnicu u evropskoj istoriji. U Francuskoj se slavi kao nacionalni praznik.
1817. - Umrla je francuska književnica Ana Lujza Neker (Anne Louise Necker), poznata kao Madam de Stal (Stael). Knjigom "O Nemačkoj" dala je veoma značajan doprinos teoriji francuskog i evropskog romantizma. Njen salon u Parizu bio je čuveno mesto okupljanja intelektualaca toga vremena.
1867. - Alfred Nobel, izumitelj dinamita, prvi put je demonstrirao svoj izum u kamenolomu kod engleskog grada Redhil.
1887. - Umro je nemački industrijalac i proizvođač oružja Alfred Krup (Krupp). Prvi je počeo da proizvodi topove od livenog čelika i stekao monopol u snabdevanjun pruske armije topovima, stvarajući pri tom moćni metalurški koncern "Krup".
1889. - U Parizu je održan međunarodni socijalistički kongres koji su organizovale marksističke partije Nemačke i Francuske. Osnovana je Druga internacionala i doneta rezolucija o osmočasovnom radnom danu i o proslavi 1. maja kao dana međunarodne solidarnosti radnika.
1901. - U Beogradu je svečano otvoreno prvo radničko pozorište u Srbiji. Predstave su izvođene u kafani "Radnička kasina" na uglu Dečanske i Skopljanske (Nušićeve) ulice.
1902. - U Sarajevu je osnovano srpsko kulturno-prosvetno društvo "Prosvjeta".
1904. - Rođen je američki pisac, poreklom poljski Jevrej, Isak Baševis Singer (Isaac Bashevis), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1978. Smatra se najznačajnijim modernim piscem na jidišsu, mada se njegova dela pojavljuju isključivo u engleskom prevodu ("Rob", "Satana u Goraju", "Mađioničar iz Lublina").
1913. - Rođen je američki političar Lesli Linč King Junior (Leslie Lynch, Jr.), poznat kao Džerald Ford (Gerald), predsednik SAD od 1974. kada je kao potpredsednik zamenio Ričarda Niksona (Richard Nixon) koji je zbog afere Votergejt podneo ostavku. Na predsedničkim izborima 1976. pobedio ga je Džimi Karter (Jimmy Carter).
1918. - Rođen je švedski filmski i pozorišni režiser i scenarista Ingmar Bergman, jedan od najznačajnijih filmskih stvaralaca 20. veka, dobitnik tri Oskara ("Sedmi pečat", "Divlje jagode", "Devičanski izvor", "Krici i šaputanja", "Zmijsko jaje").
1933. - U Nemačkoj su nacionalsocijalisti, koji su sa Hitlerom došli na vlast u januaru, zabranili sve opozicione partije.
1958. - U Iraku je izvršen vojni udar u kojem su ubijeni kralj Fejsal II (Faisal) i premijer Nuri el-Said. Irak je proglašen republikom, a vlast je preuzeo general Abdul Karim Kasim (Kašem).
1959. - Prvi brod na atomski pogon "US Long Beach" porinut je u Kvinsiju, u Masačusetsu. Brod je imao dva nuklearna reaktora i mogao je postići brzinu od 30 čvorova na sat.
1965. - Američki satelit "Mariner 4", lansiran 1964, napravio je prve fotografije Marsa.
1976. - Kineski graditelji završili su železničku prugu "Tanzam", koja je povezala Zambiju i luku Dar-es-Salam u Tanzaniji.
1992. - Milan Panić, američki biznismen srpskog porekla, izabran je za prvog premijera SR Jugoslavije.
1997. - Međunarodni sud za ratne zločine na prostoru bivše Jugoslavije u Hagu osudio je bosanskog Srbina Dušana Tadića na 20 godina zatvora zbog učešća u etničkom čišćenju bosanskih Muslimana 1992. na području Prijedora, u severozapadnoj Bosni.
1998. - U 89. godini umro je Ričard Mekdonald (Richard McDonald), koji je prokrčio put konceptu brze hrane i razvio ga u najveći lanac, "McDonald's", restorana u svetu.
1999. - Obnovljeni su avio letovi između Argentine i Foklandskih ostrva, prvi put nakon Foklanskog rata iz 1982. godine.
2000. - SAD i Vijetnam sklopili su, 25 godina nakon završetka Vijetnamskog rata, trgovinski ugovor, koji je Hanoju otvorio put u Svetsku trgovinsku organizaciju.
2000. - Sud u Majamiju obavezao je najveće američke proizvođače cigareta da plate 145 milijardi dolara na ime odštete pušačima Floride zbog ugrožavanja njihovog zdravlja.
2001. - Vlada Srbije saopštila je da je u akumulacionom jezeru hidroelektrane Perućac otkriven kamion-hladnjača u kojem je pronađeno između 50 i 60 leševa za koje se pretpostavlja da su žrtve rata na Kosovu 1999.
2002. - Jedan pripadnik neo-nacističkog pokreta pucao je na francuskog predsednika Žaka Širaka na proslavi Dana pada Bastilje. Osumnjičeni je brzo uhvaćen, a parada je nastavljena.#

15. jul

1099. - Krstaši su u Prvom krstaškom ratu osvojili Jerusalim i razorili ga. Grad je posle rimskog razaranja 70. godine obnovio rimski car Hadrijan i pretvorio ga u rimsku vojnu koloniju, a 638. došao je pod vlast Arapa i postao muslimansko sveto mesto. Arapi su ga ponovo osvojili 1187.
1291. - Umro je nemački car Rudolf I Habsburg, osnivač dinastije Habsburgovaca. Po dolasku na presto (1273) dao je članovima svoje familije u posed Austriju, Štajersku, Kranjsku, Korušku i Tirol, koje su postale habsburške nasledne zemlje. Time je udario temelje moći habsburške monarhije.
1410. - Litvansko-poljski kralj Vladislav II Jagjelo (Wladyslaw Jagiello) pobedio je, uz pomoć čeških najamnika, Nemački viteški red (Tevtonski red) u bici kod Tanenberga, nakon čega je proširio poljsko-litvansku državu.
1606. - Rođen je holandski slikar Harmens van Rijn Rembrant (Harmensz, Rijn Rembrandt), jedan od najvećih majstora u istoriji slikarstva. Uradio je oko 650 uljanih slika, oko 300 gravira i oko 2.000 crteža, uključujući remek dela kao što su "Noćna straža", "Izgubljeni sin", "Čas anatomije doktora Tulpa".
1795. - Marseljeza je zvanično prihvaćena za himnu Francuske.
1865. - U Dablinu je rođen britanski političar i novinski magnat Alfred Nortklif (Northcliffe), vlasnik i jedan od osnivača listova "Daily Mirror", "Daily Mail" i "The Times". Ujedinjavanjem više listova i časopisa osnovao je 1905. "Associated Newspaper", koja je u narednih dvadest godina bila najuticajniji novinski koncern u Evropi.
1869. - Francuz Ipolit Mež Muri (Hippolyte Mege Mouries) patentirao margarin u Parizu, u Francuskoj.
1904. - Umro je ruski pisac Anton Pavlovič Čehov, jedan od najznačajnijih pripovedača i dramskih pisaca u ruskoj i svetskoj književnosti. Kao dramski pisac smatra se nenadmašnim majstorom atmosfere i dijaloga. Njegove drame i danas su na repertoarima svetskih pozorišta ("Galeb", "Tri sestre", "Višnjik").
1918. - Opštom ofanzivom snaga Osovine pod komandom nemačkog generala Eriha fon Ludendorfa (Erić von Ludendorf) počela je druga bitka na Marni u Prvom svetskom ratu. To je bio poslednji pokušaj Nemačke da nadvlada savezničke snage na zapadnom frontu.
1929. - Umro je austrijski pisac Hugo fon Hofmanstal (von Hofmannsthal), koji se proslavio kao autor libreta za opere Riharda Štrausa (Rićard Strauš) ("Kavaljer s ružom", "Arijadna na Nasosu", "Žena bez senke").
1937. - Pušten je u saobraćaj kanal Moskva-Volga dug 128 kilometara, dubok 5,5 a širok 85 metara, čime je regulisana reka, a grad Moskva postao je luka povezana sa pet mora.
1941. - U bici kod Orše u Drugom svetskom ratu, sovjetska vojska prvi put je upotrebila plotunsko raketno oružje, popularno nazvano "kaćuša".
1958. - Američke snage iskrcale su se u Libanu i intervenisale na zahtev predsednika Kamija Šamuna (Camille Ćamoun), omogućivši mu da se ponovo kandiduje za šefa države.
1964. - Mikojan nasledio Leonida Brežnjeva na mestu Predsednika SSSR-a.
1968. - Uspostavljen je prvi direktni putnički avio-saobraćaj između SAD i ŠSR. Na liniji Moskva-Njujork počeli su da lete avioni "Aeroflota" i "Pan Amerikena".
1974. - Na Kipru je vojnim udarom grupe grčkih oficira u Nacionalnoj gardi, pristalica pripajanja Grčkoj, oboren predsednik Makarios, a vlast je preuzeo Nikos Sampson, bivši lider EOK-e. Arhiepiskop Makarios je privremeno napustio Kipar.
1975. - Sovjetski i američki vasionski brodovi "Sojuz 19" i "Apolo 18" lansirani su u orbitu oko Zemlje, u okviru zajedničkog programa kojim je predviđeno njihovo spajanje u svemiru.
1983. - U napadu jermenskih terorista na prostorije turske vazduhoplovne kompanije na pariskom aerodromu "Orli", šest ljudi je poginulo, a 48 ranjeno.
1992. - U organizaciji Građanskog saveza Srbije i Centra za antiratnu akciju ispred Savezne skupštine u Beogradu održan je protestni skup protiv diskriminacije i pretnje pripadnicima drugih nacionalnosti pod nazivom "Žuta traka". Neposredan povod za akciju bilo je prisilno iseljavanje Hrvata iz vojvođanskog sela Hrtkovci.
1995. - Vojska Šri Lanke okončala je najveću ofanzivu od 1987. protiv tamilskih pobunjenika, tokom koje je poginulo najmanje 300 ljudi.
1997. - U Majami Biču na Floridi ubijen je Đani Versače (Gianni Versace), italijanski modni kreator, jedna od najpoznatijih ličnosti iz sveta mode krajem 20. veka.
1999. - Nakon ulaska međunarodnih mirovnih snaga na Kosovo, u Prištinu je stigao šef civilne administracije UN Bernar Kušner (Bernard Kushner), a vojni zvaničnici proglasili su Kosovo jednim od najopasnijih mesta na svetu zbog velikog broja mina koje su postavile sve strane u ratu.
2000. - Zimbabve je ponovo zakonom uredio status crnih seljaka na farmama koje su posedovali belci u svih osam provincija.
2001. - Premijer Bangladeša Šeik Hasina je nakon pet godina napustio taj položaj, na kojem se najduže zadržao od svih bangladeških lidera.
2003. - Umro je Hjum Kronin (91), brodvejski i holivudski glumac koji se prvi put na filmu pojavio 1943. godine u Hičkokovoj "Senci sumnje", a kasnije i u drugim filmskim ostvarenjima kao što su "Poštar uvek zvoni dvaput", "Dvanaest besnih ljudi" i "Čaura".

16. jul

622. - Istoričari smatraju da ovim datumom počinje prva godina islamske ere, odnosno dan kada je Muhamed, sa svojim pristalicama napustio Meku da bi osnovao prvi centar nove vere u Medini.
1054. - Zbog sukoba oko pitanja da li rimski papa ima primat među hrišćanskim poglavarima, došlo je do raskola između rimske i carigradske hrišćanske crkve. Spor je kasnije doveo do "velike šizme" i stvorene su dve crkve - istočnopravoslavna i zapadna rimokatolička.
1533. - Prema naredbi španskog osvajača Fransiska Pizara (Francisco Pizarro), ubijen je car Inka Atahualpa, iako je dao traženi otkup - jednu sobu punu zlata i dve pune srebra.
1661. - Stokholmska banka izdala je prve papirne novčanice u Evropi.
1732. - Rođen je engleski slikar Džošua Rejnolds (Joshua Reynolds), jedan od najvećih portretista u istoriji slikarstva, prvi predsednik Kraljevske umetničke akademije (1768) i dvorski slikar od 1784. Izradio je oko 2.000 portreta i snažno uticao na generacije engleskih portretista.
1858. - Rođen je srpski vojvoda Petar Bojović, čuveni vojskovođa u ratovima 1912-18. Zaslužan je za pobede u Prvom balkanskom ratu nad turskom vojskom u bitkama kod Kumanova i Bitolja (1912), a u Drugom balkanskom ratu za uspeh u bici kod Bregalnice (1913) nad bugarskom vojskom. Za uspehe u Prvom svetskom ratu dobio je čin vojvode. Kao komandant Prve armije, 1. novembra 1918. oslobodio je Beograd. Umro je 1945. godine u Beogradu i sahranjen je bez vojnih počasti.
1861. - Osnovano je Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu.
1867. - Francuski vrtlar Žozef Monije (Joseph Monier) patentirao je u Parizu armirani beton.
1872. - Rođen je norveški istraživač Rual Amundsen (Roald), prvi čovek koji stigao na Južni pol (1911). Poginuo je u junu 1928. u avionskoj nesreći, pokušavajući da pronađe nestalu italijansku ekspediciju koja je krenula ka Severnom polu.
1890. - Umro je švajcarski pisac Gotfrid Keler (Gottfried Keller), najveći pripovedač nemačkog govornog područja u Švajcarskoj ("Ljudi iz Zeldvile", "Ciriške novele", "Sedam legendi", "Epigram", "Zeleni Hajnrih", "Martin Zalander").
1896. - Umro je francuski pisac Edmon Gonkur (Edmond Goncourt), na čiju je inicijativu osnovano književno društvo koje od 1903. nosi ime braće Gonkur "Academie des Goncourt".
1917. - Osujećen je pokušaj boljševika da preuzmu vlast u Rusiji, Trocki je uhapšen, a Lenjin se povukao u ilegalu.
1918. - U Jekaterinburgu je ubijen poslednji ruski car Nikola II Romanov i članovi njegove porodice.
1925. - U Bagdadu je otvoreno zasedanje prvog izabranog parlamenta Iraka.
1935. - U Oklahoma Sitiju postavljen je prvi u svetu parking merač.
1945. - SAD su u pustinji Alamogordo, u državi Novi Meksiko, izvršile prvu probu atomske bombe, pod šifrovanim nazivom "Triniti".
1950. - Na stadionu "Marakana" u Rio de Žaneiru, Urugvaj je u finalu svetskog prvenstva pobedio Brazil sa 2:1, osvojivši drugi put svetski fudbalski šampionat. Utakmicu je pratilo 199.000 gledalaca.
1951. - Belgijski kralj Leopold III abdicirao je u korist sina Boduena (Baudouin).
1965. - Predsednici Francuke i Italije Šarl de Gol (Charles, Gaulle) i Đuzepe Saragat (Giuseppe) otvorili su 11,6 kilometara dug tunel ispod Mon Blana koji je povezao dve zemlje.
1969. - Američki vasionski brod "Apolo 11" lansiran je iz Kejp Kanaverala u istorijsku misiju ka Mesecu sa astronautima Nilom Armstrongom (Neil), Edvinom Oldrinom (Edwin Aldrin) i Majklom Kolinsom (Michael Collins).
1976. - Indonezija je anektirala bivšu portugalsku koloniju Istočni Timor kao svoju 27. pokrajinu.
1979. - Sadam Husein (Saddam Hussein) je postao predsednik Iraka.
1995. - Umro je britanski pesnik Stefan Spender (Stephen). Na početku karijere nazvan je drugim Šelijem (Shelly) ("Dvadeset pesama", "Ruševine i viđenja").
1998. - Kosovski Albanci su u Prištini konstituisali paralelni kosovski parlament. Policija je, po naredbi srpskih vlasti koje su taj postupak smatrale nelegalnim, kao i majske izbore, zaposela prostorije i zaplenila dokumenta o radu parlamenta.
2000. - U Budimpešti je umro pesnik Đerđ Petri, jedan od najpoznatijih mađarskih disidenata za vreme komunističkog režima Janoša Kadara.
2001. - Kineski i ruski predsednici Đijang Cemin i Vladimir Putin potpisali su prijateljski pakt kojim su postavljeni principi partnerstva dve zemlje, a u funkciji zaštite njihovih interesa.
2001. - Predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta (MOK) od 1980. Huan Antonio Samaran (Juan Antonio Samaranć) penzionisan je, a potom imenovan za počasnog doživotnog predsednika MOK-a. Njega je nasledio belgijski hirurg Žak Rog (Jacques Rogge).
2003. - Vojnim pučem je svrgnuta vlada afričke ostrvske države Sao Tome i Principe dok je njen predsednik Fradike de Menezes bio u privatnoj poseti Nigeriji.
2003. - Tribunal u Hagu obelodanio je optužnicu protiv bivšeg lidera Srba u Hrvatskoj Gorana Hadžića, zbog ratnih zločina nad hrvatskih i drugim nesrpskim stanovništvom u istočnoj Slavoniji. Hadžić je od tada u bekstvu.
2004. - Na aerodromu u Tokiju uhapšen je bivši svetski prvak u šahu Bobi Fišer. U martu 2005. Fišer je otputovao na Island pošto je dobio državljanstvo te ostrvske zemlje i time izbegao deportaciju u SAD koje ga traže više od deset godina zbog kršenja međunarodnih sankcija prema bivšoj SR Jugoslaviji, gde je 1992. odigrao šahovski meč sa Borisom Spaskim.
2004. - Umro je Čarls Nj. Svini (Charles Sweeney), američki pilot koji je upravljao bombarderom koji je bacio atomsku bombu na japanski grad Nagasaki 1945. godine.
2005. - UNESCO je uvrstio Mostar (BiH) na listu svetske kulturne baštine.